lời trào phúng nhẹ nhàng là những ý tứ kín đáo bắt ta phải suy nghĩ mới
hiểu hết được. Vì vậy Hội chợ phù hoa thuộc loại tiểu thuyết cần đọc từ từ,
nghiền ngẫm, mà không nên đọc hối hả. Thường thường tác giả làm như
đứng về phía nhân vật phản diện để biện hộ, song chính những lời bênh vực
ấy lại là những nhát dao, vì ấy là lúc nhân vật tự lên án và làm cho mình trở
thành lố lăng, bỉ ổi. Giọng châm biếm càng nghiêm trang bao nhiêu, tác
dụng của nó càng mạnh mẽ bấy nhiêu. Lối trào phúng của ông tiêu biểu cho
khoa hài hước kiểu Anh (humour) tưởng như hiền lành mà thâm túy, tế nhị
mà sâu sắc.
Bút pháp của tác giả không đơn điệu, rất uyển chuyển; lời văn có khi
mộc mạc giản dị, có lúc tinh tế cầu kỳ, có khi sôi nổi, nhiệt tình, có lúc lạnh
lùng khách quan, có khi đẹp đẽ thanh tao, có lúc thô bạo, tàn nhẫn… Có thể
nói, khi mổ xẻ những ung nhọt của xã hội, ông có cái táo bạo, lạnh lùng của
nhà giải phẫu, nhưng trong những đoạn văn trữ tình, ông cũng có cái nâng
niu tế nhị của người tỉa lá trồng hoa. Nhà phê bình người Mỹ Xítgowich ví
văn Thackeray “Như một dòng nước đang chảy, thích ứng với mọi hoàn
cảnh, khi nhẹ nhàng trôi xuôi, lúc róc rách ca hát, khi cuồn cuộn gầm thét,
lúc lại từ từ chậm chạp.”
Tuy vậy Hội chợ phù hoa cũng không tránh khỏi một số khuyết điểm. Về
mặt bố cục của tác phẩm, sự việc tiến lui có hơi khuất khúc; người đọc theo
dõi câu chuyện đôi khi có phần khó khăn. Cũng có một số đoạn văn rườm
rà, vì những suy tưởng triết lý kéo ta đi lan man, và những lời thuyết lý của
tác giả nhiều khi khiến cho trang sách trở thành nặng nề; mặc dù những
phần ấy gây nhiều hứng thú đối với bạn đọc ưa suy nghĩ vì chứa đựng
những ý tưởng sâu sắc. Về mặt diễn biến của tình tiết, nhiều chỗ tác giả
dùng phương pháp trình diễn trực tiếp, không “để cho sự vật tự nó nói lên”,
thí dụ đoạn tả quá trình làm giầu của lão Osborne, đoạn tả quá khứ của hầu
tước Xtên, thời kỳ trụy lạc của Rebecca… do đó cũng có phần kém sinh
động. Khuyết điểm ấy một phần do khuynh hướng luận lý của tác giả: viết
như thế, ông dễ có điều kiện xen vào những lời bình luận của mình.
