tính của con ra khoe, nào là con trai ngoan ngoãn, tài giỏi, nào là mình dự
định xây dựng tương lai cho con ra sao. Cô khoe con đẹp như thiên thần, kể
ra đến hàng trăm thí dụ để chứng minh rằng hồi còn ở với mình, nó ngoan
ngoãn và cao thượng thế nào; nào là một lần đi chơi ở vườn hoa
Kensington nó được một công tước phu nhân chú ý ra sao, nào là bây giờ
nó được nâng như nâng trứng hứng như hứng hoa, có riêng một con ngựa
và một người hầu; rồi con trai mình thông minh sáng trí thế nào, cũng như
thầy giáo nó là ông mục sư Veal lịch sự và thông thái ra sao… Amelia
khoe:
- Gì ông ấy cũng biết. Những cuộc họp mặt tổ chức tại nhà ông ấy vui
lắm. Đọc rộng biết nhiều, thông minh tài giỏi như anh… việc gì anh phải
chối… xưa kia nhà tôi vẫn nói chuyện thế… giá anh đến dự những buổi
họp mặt tại nhà ông Veal, anh cũng phải thích. Cứ đúng ngày thứ ba trong
tuần lễ cuối cùng mỗi tháng. Ông ấy bảo rằng Georgy sau này thừa sức làm
nghị sĩ hay quan toà. Anh xem đây này…
Amelia lại ngăn kéo để bài nhạc lấy ra một bài luận của Georgy. Nội
dung văn bản thiên tài mà bà mẹ trân trọng gìn giữ ấy như sau:
Bàn về thói ích kỷ- Trong tất cả mọi thói xấu làm giảm giá trị con người
thì thói ích kỷ là xấu xa đáng khinh nhất. Quá nặng lòng yêu cá nhân mình
dẫn người ta đến những tội ác khủng khiếp nhất, có thể đưa đến những tai
hoạ lớn lao ngoài xã hội cũng như trong gia đình. Nếu như một người ích
kỷ có thể làm cho gia đình mình nghèo khổ đi và nhiều khi phá sản, thì một
ông vua ích kỷ sẽ đưa nhân dân đến chỗ bần cùng và nhiều khi ném họ vào
lò lửa của chiến tranh.
Thí dụ: Thói ích kỷ của Achilles, như thi hào Homer nhận xét, đã đem
hàng ngàn tai hoạ dội xuống đầu dân Hy Lạp (Trích Hom.Il.A.2)… Thói
ích kỷ của Napoléon Bonaparte vừa chết đã đẩy Âu châu vào những cuộc
chiến tranh liên miên, đồng thời buộc hắn phải chết rụi ở trong một hoang
đảo… tức là đảo St. Helen ở giữa Đại-tây-dương.
Những thí dụ trên cho ta thấy rằng không nên căn cứ vào lợi ích và cao
vọng của riêng ta mà hành động, phải biết tôn trọng lợi ích của người khác
