dân chúng cũng đều ngả theo họ. Suy cho cùng, đối với nhiều người, sự
kêu gọi lòng can đảm cũng là sự kêu gọi lý trí. Các quân nhân trong đồn,
khi tiếp xúc với nước Libye thuộc Ý, vẫn giữ tinh thần chiến đấu và mong
đợi những tăng viện mà de Gaulle có thể cấp cho họ. Các công chức và
thương gia Pháp, cũng như các thủ lãnh châu Phi không khỏi lo âu về đời
sống kinh tế của Tchad nếu thị trường tiêu thụ thông thường của nó là nước
Nigéria thuộc Anh bất ngờ đóng cửa. Được đích thân Éboué thông báo về
tình hình này, tôi đã đánh điện cho ông ngày 16 tháng Bảy. Đáp lại, ông gửi
cho tôi một báo cáo chi tiết, bộc lộ ý đồ gia nhập một cách công khai, trình
bày những điều kiện của cuộc phòng thủ và của cuộc sống trên lãnh thổ mà
nước Pháp đã giao cho ông trách nhiệm bảo vệ, cuối cùng hỏi tôi có thể
làm được gì để giúp ông mang trách nhiệm của mình đặt dưới lá cờ chữ
Thập Lorraine.
Tại Congo, tình hình có vẻ đen tối hơn. Toàn quyền Boisson đã ở tại
Brazzaville tới giữa tháng Bảy. Sau đó đến ở Dakar nhưng vẫn giữ quyền
kiểm soát trên toàn vùng xích đạo, ông đã để lại đây người kế nhiệm là
tướng Husson, người lính đáng trân trọng nhưng là tù nhân của một kỷ luật
sai lầm. Dầu bị tai họa nhấn chìm trong sầu đau, Husson vẫn không không
thể không tuân thủ Vichy. Tại Oubangui, nơi nhiều đơn vị quyết định kháng
chiến, lối thoát chỉ còn tùy thuộc vào thái độ của nước Congo. Trái lại,
nước Gabon, cựu thuộc địa theo thời và về mặt truyền thống phân biệt với
các lãnh thổ khác trong nhóm, vẫn còn tỏ ra dè dặt một cách khó hiểu.
Xem xét tình hình châu Phi thuộc Pháp, tôi quyết định trước hết thử
tập hợp toàn vùng xích đạo trong một thời hạn ngắn nhất có thể được. Tôi
tin rằng chiến dịch không đòi hỏi phải đưa các lực lượng thật sự vào cuộc,
trừ phi thực hiện tại Gabon. Tiếp theo nếu bước đầu này thành công, tôi sẽ
tìm cách hành động tại Tây Phi. Nhưng tôi nghĩ chỉ có thể tiến công vào
phần đất này với một nỗ lực dài lâu và những phương tiện quan trọng.
Để bắt đầu, vấn đề là cùng lúc tiến vào Fort-Lamy, Douala và
Brazzaville. Tất cả vụ việc phải thực hiện cùng lúc và không ngừng. Bởi
Vichy có sẵn tàu bè, máy bay và các đội quân Dakar và có thể kêu gọi tới
các lực lượng của Maroc và cả đoàn tàu của Toulon, do đó họ có tất cả mọi
