Phương tiện cần thiết đã được đặt mua bên Mỹ. Để nhận chúng, chúng tôi
cần, không chỉ kiên nhẫn dài dài và chi trả bằng nhiều đô-la, mà còn phải
làm thất bại nhiều mưu mô và sự tăng cao giá không ngừng tại Mỹ. Cuối
cùng vào mùa xuân 1943, trụ sở nho nhỏ của những ngày đầu anh hùng đã
được dựng lại tại Congo bởi đài lớn của Nước Pháp Chiến Đấu.
Mọi người sẽ thấy chúng tôi coi trọng những buổi phát thanh ngắn
ngủi từ London đến đâu. Mỗi ngày, người có bổn phận nói nhân danh
chúng tôi bước vào phòng thu thanh với ý thức trách nhiệm cao. Ai cũng
biết Maurice Schumann thường làm công việc này nhất. Và người ta cũng
biết với tài năng cỡ nào. Cứ khoảng tám ngày một lần, đích thân tôi nói
trong sự ấn tượng đầy xúc động khi được làm tròn một thiên chức đối với
hàng triệu người đang lắng nghe tôi trong lo lắng qua những cơn nhiễu
sóng dữ dội. Tôi xây dựng những bài phát biểu của mình trên những yếu tố
thật giản dị: diễn biến của cuộc chiến tranh chứng tỏ sự sai lầm của sự đầu
hàng; niềm tự hào dân tộc, khi giáp mặt với kẻ thù, đã lay động mọi tâm
hồn một cách sâu sắc; cuối cùng hi vọng của chiến thắng và của một uy thế
mới cho “nước mẹ Pháp của chúng tôi.”
Tuy nhiên, dầu hiệu quả có thuận lợi tới đâu, chúng tôi phải nhận ra
rằng trong cả hai vùng, dư luận vẫn thụ động. Cố nhiên khắp nơi người ta
nghe “đài phát thanh London” một cách toại nguyện, thậm chí thường khi
với tất cả nhiệt tình. Cuộc hội kiến ở Montoire đã bị phê phán nghiêm khắc.
Cuộc biểu tình của sinh viên Paris biến thành đoàn người đi sau “hai cái
sào,” ngày 11 tháng Mười một, tại Khải Hoàn Môn, và bị giải tán bởi quân
Đức bằng những phát súng trường và súng máy, đã mang lại một thông
điệp cảm động và làm vững lòng. Sự thải hồi Laval trong nhất thời có vẻ là
một ý định uốn nắn sửa đổi mới chớm. Ngày 1 tháng Giêng, theo lời kêu
gọi của tôi, một phần lớn dân chúng, nhất là trong vùng chiếm đóng, đã ở
lại nhà, làm cho đường phố và quảng trường vắng tanh, trong một tiếng
đồng hồ: “giờ hy vọng.” Nhưng không một dấu hiệu nào cho thấy người
Pháp, bằng con số đáng kể, đã quyết định hành động. Ở bất luận nơi nào họ
hiện diện, quân thù không gặp một nguy cơ nào trên đất nước chúng tôi.
Còn Vichy thì hiếm có ai chống lại uy quyền của họ. Chính ông Thống chế
