thái độ của tôi. Ngày 22, trở về Anh, ông Churchill yêu cầu tôi đến gặp
ông. Tôi cùng Pleven đi gặp ông. Với sự hiện diện của ông Eden bên cạnh,
ông thủ tướng, thay mặt cho Washington, London và Ottawa, đề nghị với
chúng tôi về một cuộc dàn xếp theo đó mọi việc tại Saint-Pierre-et-
Miquelon sẽ giữ nguyên tình trạng mà chúng tôi đã đặt để. Bù lại, chúng tôi
sẽ để cho ba chính phủ công bố một thông báo sẽ cứu vớt thể diện phần nào
cho bộ Ngoại giao Mỹ. Bộ trưởng Anh nói với chúng tôi:
Sau đó, sẽ không có ai can thiệp vào vụ việc này nữa.
Chúng tôi chấp nhận cuộc dàn xếp. Chúng tôi giữ Saint-Pierre-et-
Miquelon và phía đồng minh không quan tâm tới nó nữa.
Vả chăng, dù tư thế pháp lý và tình cảm của Washington đối với chúng
tôi ra sao, sự tham chiến của Hoa Kỳ buộc họ phải hợp tác với Nước Pháp
Tự Do. Điều này đúng cho Thái Bình Dương nơi, vì cuộc tấn công sấm sét
của quân Nhật, các thuộc địa của chúng tôi: La Nouvelle – Calédonie,
Marquises, Touamotou, Société, và cả Tahiti, sớm muộn gì cũng có thể trở
thành thiết yếu đối với chiến lược của đồng minh. Một vài trong số đó đã
được sử dụng làm trạm hàng không – hàng hải. Ngoài ra chất kền của
Calédonie rất cần cho việc chế tạo vũ khí. Người Mỹ sẽ sớm thấy lợi ích
của sự đồng tình với chúng tôi. Điều ngược lại cũng đúng, bởi nếu có dịp,
trong đơn độc chúng tôi khó lòng bảo vệ các hòn đảo của chúng tôi. Vậy là
sau khi đã cân nhắc kỹ, Ủy ban quốc gia của chúng tôi đã quyết định thỏa
mãn những gì người Mỹ yêu cầu về những thuộc địa của chúng tôi trên
Thái Bình Dương, với điều kiện duy nhất là bản thân họ phải tôn trọng chủ
quyền của Pháp và thẩm quyền của chính chúng tôi tại đây.
Ngoài ra thẩm quyền này phải thực thi tại chỗ một cách tốt đẹp. Điều
này không phải dễ bởi sự xa xôi cực kỳ và sự phân tán của các hòn đảo
chúng tôi, sự thiếu thốn phương tiện, đặc tính của quần chúng thật sự rất
gắn bó với nước Pháp và đã chứng tỏ điều đó bằng sự gia nhập nhưng mặt
khác luôn hiếu động và dễ rơi vào những mưu mô do các lợi ích địa
phương và nước ngoài gây ra. Vả chăng trong số những thành phần được
động viên, nhiều người ưu tú nhất đã, theo lệnh tôi, rời châu Đại Dương để
đi chiến đấu tại châu Phi trong những lực lượng Nước Pháp Tự Do. Cũng
