một cuộc xâm lược. Tôi thấy rất có thể giả thuyết thứ nhì này sẽ được thực
hiện, bởi người Đức biết thúc ép Vichy chống lại các ông.
Ông Eden nói:
Chúng tôi đã dấn thân vào một hoạt động thật sự có thể trở nên phức
tạp. Nhưng tôi có thể khẳng định với ngài rằng chính phủ tôi mong muốn
và tin rằng dứt khoát, chính ngài là người sẽ thiết lập chính quyền của các
ngài tại Madagascar. Chúng tôi sẵn sàng công khai tuyên bố điều này.
Điều được thông qua là văn phòng chính phủ London sẽ ra một thông
báo theo hướng này, và đó là điều họ đã làm ngày 14 tháng Năm khi tuyên
bố: “Về vấn đề Madagascar, chính phủ hoàng gia Anh mong được thấy Ủy
ban quốc gia Pháp, trong tư cách người đại diện của Nước Pháp Chiến Đấu,
và vì lẽ Ủy ban hợp tác với các Quốc gia liên hiệp nên họ đóng vai trò
thuộc về họ trong chính quyền của lãnh thổ giải phóng.”
Từ phía Anh, đó là một cam kết quan trọng. Ngày hôm sau tôi xác
nhận điều này khi nói trên đài phát thanh. Trong bài phát biểu của mình, tôi
tin nơi sự trung thực của các nước đồng minh. Nhưng tôi công khai bác bỏ
mọi thỏa hiệp về Madagascar và tuyên bố rằng chính ý chí của nước Pháp
muốn rằng Đế quốc của mình không bị chia cắt lẫn trung lập hóa. Tôi nói
tiếp: “Điều nước Pháp mong muốn là Nước Pháp Chiến Đấu lãnh đạo và tổ
chức nỗ lực của đất nước trong chiến tranh dưới mọi hình thức và trong
mọi lãnh vực, bảo đảm quyền đại diện các thứ quyền của chúng tôi trước
các nước đồng minh cũng như bảo đảm việc bảo vệ chúng chống lại quân
thù, giữ vững và quản lý chủ quyền đất nước tại các lãnh thổ đã hoặc sẽ
được giải phóng.”
Cùng ngày tôi chỉ thị cho các đội quân tại châu Phi xích đạo chuẩn bị
thành lập một lữ đoàn hỗn hợp gửi tới Madagascar.
Nhưng những lời hứa của chính phủ Anh và chính những khẳng định
của tôi về vai trò tương lai của Ủy ban quốc gia chỉ giả định đã giải quyết
một vấn đề thật ra vẫn còn đó. Trên thực tế, Vichy vẫn làm chủ gần như
toàn thể đảo quốc. Chúng tôi được biết người Anh giới hạn nỗ lực của họ
trong việc chiếm cứ Diégo, đã mở đầu các cuộc thương lượng với toàn
quyền Annet. Cùng lúc cục Tình báo của Tây Phi gửi tới một nhóm nhân
