Lisbonne, Tanger, New York, những thư từ của gia đình và bạn bè những
người Pháp tự do tới tay họ bằng đủ thứ mưu mẹo. Từ sự kiện này, tôi có
trong đầu một bảng cập nhật. Nhiều lần, khi nói chuyện với đồng bào vừa
rời khỏi đất nước nhưng vẫn còn ít nhiều gần gũi trong nghề nghiệp hoặc
địa phương của họ, tôi nhận thấy rằng nhờ vô số những nỗ lực thông tin,
truyền đạt, tổng hợp, được cung cấp bởi một đạo quân những con người tận
tụy, tôi cũng như bất luận một ai đều biết rõ những vụ việc của nước Pháp.
Và điều được biết tới là sự suy thoái của Vichy. Những ảo tưởng của
chế độ đã tan biến. Trước hết, chiến thắng của nước Đức mà người ta hô
hào đã đạt được để biện minh cho sự đầu hàng, đã trở thành khó tin khi
Nga bước vào vòng chiến, khi đến lượt mình Hoa Kỳ cũng tham chiến, khi
Anh và Nước Pháp Tự Do vẫn đứng vững. Tham vọng gỡ gạc từ mối thảm
họa với cái giá của sự nô dịch đã tỏ ra vô nghĩa, bởi 1.500.000 tù binh của
chúng tôi không thấy trở về, bởi bọn Đức trên thực tế đã sáp nhập vùng
Alsace và vùng Lorraine và đặt miền bắc của đất nước tách rời khỏi phần
lãnh thổ còn lại về mặt hành chính, bởi những phần lấy ra của quân chiếm
đóng từ tiền bạc, nguyên liệu, sản phẩm nông nghiệp và kỹ nghệ đã làm cạn
kiệt nền kinh tế của chúng tôi, bởi đế quốc Đức đã buộc một số ngày càng
đông người Pháp phải làm việc cho họ. Lời khẳng định rằng người ta bảo
vệ Đế quốc “chống lại bất cứ ai” không thể đánh lừa ai được nữa khi người
ta buộc quân đội và hải quân phải chống lại quân đồng minh và “những
người theo de Gaulle,” tại Dakar, Gabon, Syrie, Madagascar, trong lúc
người Đức và người Ý trong các ủy ban đình chiến mặc tình hành động
theo ý đồ của họ tại Alger, Tunis, Casablanca, Beyrouth, máy bay đế quốc
Đức hạ cánh tại Alep và Damas, quân Nhật chiếm Bắc bộ và Nam bộ Việt
Nam. Dưới con mắt của mọi người, từ đây cơ may một ngày nào đó giành
lại được các lãnh thổ hải ngoại, chính Nước Pháp Chiến Đấu là người thể
hiện bằng cách dần dần bảo đảm cho chúng tôi về châu Phi xích đạo, các
đảo châu Đại dương, Pondichéry, vùng Levant, Saint-Pierre, Madagascar,
Somalie thuộc Pháp, và trải rộng cái bóng không khoan nhượng của chúng
tôi trên Bắc Phi, Tây Phi, các đảo Antilles và Đông Dương.
