muốn ra khỏi người ta chỉ còn cách từ bỏ kỷ luật chính thức. Mặc dù nhiều
thành phần quân đội đã vượt qua rào chắn, đặc biệt những người trong số
thuộc các mạng lưới, rồi những người sắp gia nhập quân đội bí mật, cuối
cùng những người sau này họp thành “Tổ chức kháng chiến của quân đội,”
sự thật là ở khởi điểm, các phong trào phải tự họ tổ chức một cách ứng biến
các cán bộ của họ.
Trong vùng gọi là tự do, các tờ báo Combat mà đại úy Frenay đã nắm
quyền điều khiển, Libération nơi Emmanuel d’Astier giữ vai trò nòng cốt,
Franc-Tineur dưới quyền lãnh đạo của Jean-Pierre Lévy, triển khai một
hoạt động tuyên truyền đáng kể và tuyển mộ những đội bán quân sự. Cùng
lúc, những gì còn lại từ phong trào nghiệp đoàn trước đây: Tổng Liên đoàn
Lao động, Liên đoàn Lao động Công giáo Pháp, vẫn loan truyền một xu
hướng thuận lợi cho kháng chiến. Đó cũng là trường hợp của một vài cuộc
tập hợp phát xuất từ các đảng phái cũ, nhất là đảng xã hội, đảng dân chủ
nhân dân, liên đoàn cộng hòa. Bởi quân Đức không chiếm đóng vùng này,
cố nhiên người ta phải chống đối Vichy, gây chuyện xích mích với cảnh sát
và tòa án của họ. Vả chăng khi chuẩn bị các lực lượng, nếu gặp dịp, có thể
được sử dụng chống lại quân thù, những người chỉ huy vẫn nghĩ tới chuyện
chiếm chính quyền và nhìn thấy trong kháng chiến không chỉ một công cụ
chiến tranh, mà còn là phương tiện thay thế chế độ.
Đặc tính chính trị của các phong trào thuộc vùng phía Nam đã góp
phần làm cho họ trở nên sống động và năng động, thu hút về phía hàng ngũ
của họ các thành phần có ảnh hưởng, tạo cho bộ máy tuyên truyền của họ
một tính đam mê và thời sự khiến công chúng phải chú ý theo dõi. Nhưng
mặt khác, sự đồng tình tốt đẹp và tiếp đến, hành động chung của các ủy ban
chỉ đạo không vì thế mà tránh được mọi lo ngại. Cần phải nói ngay rằng
khối người gia nhập và người cảm tình không mấy quan tâm tới chương
trình mà kháng chiến sẽ phải áp dụng sau này, tới những điều kiện trong đó
ngày nào kháng chiến sẽ nắm chính quyền, lẫn sự lựa chọn của những
người có trách nhiệm cầm quyền lúc đó. Theo tình cảm chung, chỉ có vấn
đề là chiến đấu, và ít ra là chuẩn bị chiến đấu. Thu thập vũ khí, tìm chỗ
trốn, nghiên cứu, và đôi khi thực hiện các cuộc đánh úp, đó là vấn đề!
