tình hình ở chính quốc thì chúng tôi sẽ phải làm điều đó ở nơi khác
. Và
như vậy, Đế quốc vẫn còn đó để có thể trông cậy. Quân đội vẫn còn đó để
bảo vệ. Nhân dân vẫn còn đó – tuy dù gì họ cũng đều sẽ phải sống trong
cảnh nước mất nhà tan song dưới sự kêu gọi của nền cộng hòa, họ có thể
đứng lên kháng chiến, từ đó mang lại cơ hội thống nhất tuyệt vời cho dân
tộc. Thế giới vẫn còn đó để cung ứng cho chúng tôi những vũ khí mới và
sau đó là những sự trợ giúp hùng hậu. Nhưng có một vấn đề chế ngự tất cả:
liệu chính phủ – dù xảy ra chuyện gì – có ý thức được rằng phải đặt Tổ
quốc lên trên, phải giữ vững nền độc lập và bảo vệ tương lai? Hay trong
cơn hoảng loạn của cuộc sụp đổ, họ sẵn sàng từ bỏ tất cả?
Điều này phần lớn sẽ phụ thuộc vào thái độ của Bộ Chỉ huy Tối cao –
và tôi đã không lấy làm tiếc khi nhận ra chuyện đó. Nếu Bộ Chỉ huy Tối
cao, theo đúng điều lệ quân đội, từ chối hạ cờ chừng nào “mọi biện pháp
yêu cầu bằng nghĩa vụ và danh dự còn chưa cạn kiệt” – tóm lại là nếu họ
chấp nhận phương án cuối cùng là giải pháp châu Phi
– thì họ sẽ có thể
trở thành chiếc phao cứu đắm cho con tàu nhà nước. Nếu ngược lại, Bộ Chỉ
huy Tối cao phản bội lại chính mình mà đẩy một chính quyền không vững
chắc tới chỗ đầu hàng, thì liệu có cách nào để họ biện minh cho sự suy vi
của nước Pháp đây?
Những suy nghĩ này ám ảnh tâm trí tôi trong lúc tôi đi gặp Tướng
Weygand ngày 1 tháng Sáu theo sự triệu tập của ông. Vị Tổng Tư lệnh tiếp
tôi tại lâu đài Montry. Như thường lệ, có thể dễ dàng nhận thấy tài ăn nói rõ
ràng và phong thái giản dị vốn là đặc trưng của ông. Trước hết ông khen
ngợi tôi về chiến dịch Abbeville, chiến dịch mà ông vừa tuyên dương tôi
thật nồng nhiệt. Rồi ông hỏi ý kiến tôi rằng nên làm gì với khoảng 1.200 xe
tăng hiện đại còn lại của chúng tôi.
Tôi nói với vị Tổng Tư lệnh rằng theo tôi, phải lập tức chia những
chiếc xe tăng này thành hai nhóm: nhóm chính ở phía bắc Paris, nhóm thứ
hai ở phía nam Reims; phần còn lại của các sư đoàn thiết giáp sẽ làm nhân
tố chính. Tôi đề xuất Tướng Délestraint, thanh tra xe tăng, làm chỉ huy
nhóm thứ nhất. Các nhóm sẽ được bổ sung các sư đoàn bộ binh (nhóm thứ
