thay đổi tư duy là một bất lợi đối với ông – nhưng trên hết vẫn là tính khí
của ông.
Thực ra, Weygand có thiên bẩm của một người phụ tá xuất sắc. Ở
cương vị này ông đã phục vụ Foch
một cách đáng ngưỡng mộ. Năm
1920, ông đã thuyết phục Pilsudski thực thi một kế hoạch và qua đó đã cứu
được cả Ba Lan. Trong tư cách Tổng Tham mưu trưởng, trước một số vị bộ
trưởng có vị trí cao hơn mình, ông đã trình bày một cách thông minh và
dũng cảm những lợi ích cốt tử của quân đội. Nhưng những phẩm chất cần
thiết cho công tác tham mưu và những phẩm chất cần thiết để chỉ huy tuy
không mâu thuẫn nhau song cũng không nên lẫn lộn chúng với nhau. Hành
động trên tinh thần tự chịu trách nhiệm, khát vọng tạo dấu ấn cá nhân, một
mình đối mặt với số phận – niềm đam mê tới khắc nghiệt chỉ có ở một
người chỉ huy – những phẩm chất này không có ở Weygand và ông cũng
không được chuẩn bị để có chúng. Hơn nữa, dù đây là hệ quả của tính cách
ông hay do hoàn cảnh xui khiến, thì trong suốt sự nghiệp của mình, ông
chưa từng chỉ huy. Ông chưa từng đứng đầu bất kỳ một trung đoàn, một lữ
đoàn, một sư đoàn, một binh đoàn, một quân đoàn nào. Chọn ông để đảm
đương một cuộc mạo hiểm lớn lao nhất trong lịch sử quân đội của chúng tôi
không phải vì người ta biết ông có khả năng mà vì “ông là một lá cờ” thực
sự là một hệ quả của cái sai lầm kinh niên trong đời sống chính trị của
chúng tôi – cái gọi là “đường nào dễ thì đi.”
Bằng mọi giá, ngay khi ai nấy đều nhận ra là Tướng Weygand không
phải là người thích hợp cho vị trí này, lẽ ra ông ấy phải rời bỏ nó, hoặc là
bằng cách xin từ chức, hoặc là theo quyết định của chính phủ. Thế nhưng
lại chẳng có chuyện gì xảy ra cả. Vậy là từ đó, vị Tổng Tư lệnh, vì bị mất
phương hướng giữa một luồng nước xoáy mà ông không còn ý muốn chế
ngự nó nữa, đã tìm kiếm lối thoát vừa tầm với sức mình: đầu hàng. Nhưng
vì không có ý định phải tự mình chịu trách nhiệm trong chuyện này nên
ông lèo lái chính quyền làm việc đó. Trong chuyện này ông tìm được một
đồng minh là vị Thống chế – vị này, vì nhiều lý do khác nhau, cũng đang
đưa ra giải pháp đầu hàng. Không có lòng tin lẫn sức mạnh, chế độ đành
