thông tin của các hãng đưa tin Anh và Mỹ vẫn, văn bản đình chiến không
hề nói về chuyện người Đức chiếm giữ hạm đội của Pháp.
Trái lại, phải thừa nhận rằng trước sự đầu hàng của nhà cầm quyền
Bordeaux và viễn cảnh những sự bất lực sau đó của họ, nước Anh có thể lo
sợ một ngày nào đó kẻ thù có thể nắm được hạm đội của chúng tôi. Trong
tình huống có thể xảy ra này, nước Anh có thể bị đe dọa nghiêm trọng. Bất
chấp đau thương và giận dữ trong đó bản thân tôi và các bạn tôi bị dìm sâu
bởi bi kịch Mersel-Kébir, bởi cách xử sự của người Anh, bởi cách họ tự hào
với những chuyện đó, tôi nhận định rằng cứu nước Pháp là điều trên hết, cả
số phận những chiếc tàu của đất nước tôi, và bổn phận của tôi là tiếp tục
cuộc chiến đấu.
Tôi thẳng thắn trình bày điều đó trên đài phát thanh ngày 8 tháng Bảy.
Căn cứ theo báo cáo của ông Duff Cooper, chính phủ Anh vẫn lịch sự để tôi
sử dụng đài BBC để làm việc này dầu những lời tuyên bố của tôi có vẻ khó
chịu tới đâu đối với người Anh.
Nhưng trong những hy vọng của chúng tôi, đó là một nhát búa khủng
khiếp. Việc tuyển mộ những người tình nguyện bị ảnh hưởng ngay tức
khắc. Nhiều người, quân nhân hay dân sự, sẵn sàng đến với chúng tôi, bấy
giờ đã quay gót. Ngoài ra thái độ của các nhà cầm quyền trên Đế quốc
Pháp, cũng như của các đơn vị hải quân và quân đội giữ gìn nó, thường khi
chuyển từ ngập ngừng tới bài xích. Dĩ nhiên Vichy không bỏ qua cơ hội
khai thác biến cố tới cùng. Hậu quả càng trở nên trầm trọng khi phải tập
hợp các lãnh thổ châu Phi.
Dầu sao chúng tôi vẫn phải tiếp tục công việc. Ngày 13 tháng Bảy, tôi
đánh liều thông báo: “Hỡi Nhân dân Pháp! Hãy biết điều này! Chúng ta vẫn
còn một đội quân chiến đấu.” Ngày 14 tháng Bảy, tôi tới Whitehall giữa
một đám đông đầy xúc động, kiểm tra những đơn vị đầu tiên của chúng tôi,
để sau đó đến trước họ đặt một bó hoa tại pho tượng Thống chế Foch. Ngày
21 tháng Bảy, tôi vận động được nhiều phi công của chúng tôi tham gia một
cuộc ném bom xuống vùng Ruhr và cho loan báo rằng Người Pháp Tự do
đã tiếp tục cuộc chiến đấu. Giữa lúc đó, theo gợi ý của d’Argenlieu, các
đơn vị của chúng tôi chấp nhận huy hiệu chữ Thập Lorraine. Ngày 24 tháng
