Indonesia, ăn cắp từ những người dân Indonesia thông qua hoạt
động buôn lậu. Nhưng không sao, có ngày Indonesia sẽ đến đấy,
trông nom đất nước này và sắp xếp thỏa đáng”. Dùng chữ “buôn
lậu”, Subandrio đề cập tới tình trạng các thương nhân của họ đã
thông qua Singapore để xuất khẩu, nhằm trốn thuế và các điều
kiện về ngoại hối của Indonesia.
Tôi hiểu những tình cảm của ông ta sau khi chúng tôi chứng
kiến những điều kiện sống đáng thương ở Jakarta. Nơi đây
người ta tắm, giặt quần áo, vo gạo và đi vệ sinh công khai, trên
những con kênh mà họ gọi là kali. Tôi không bỏ qua khát vọng
xâm chiếm Singapore của ông ta như bỏ qua những lời nói vớ
vẩn.
Khi chúng tôi độc lập vào năm 1965, Indonesia ở trong tình
trạng “đối đầu” với Singapore và Malaysia. Tổng thống Sukarno
và Tiến sĩ Subandrio cố khai thác những gay cấn giữa Singapore
và Malaysia bằng cách thò ra cho Singapore miếng mồi công
nhận ngay với những điều kiện khả dĩ làm cho Malaysia bị xúc
phạm và giận dữ. Một bước ngoặt đã diễn ra mấy tuần sau đó.
Ngày 30/9, với tổ chức Gerakan September Tiga Puluh (phong
trào 30–9) viết tắt là Gestapu, Tướng Suharto lãnh đạo những
lực lượng đặc biệt đã dập tắt một cuộc đảo chính hụt của những
người cộng sản. Với sự ủng hộ của binh lính dưới sự điều khiển
của các sĩ quan chỉ huy trung thành trong quân đội, hải quân,
không quân và cảnh sát, Suharto đã đe dọa các lực lượng quân
sự nổi loạn tại cung điện, trung tâm phát thanh và viễn thông
hãy ngoan ngoãn đầu hàng. Bị ám ảnh bởi một cuộc đọ sức nên
lực lượng nổi loạn đã bỏ chạy; cuộc đảo chính chấm dứt.
Lúc bấy giờ chúng tôi không nhận ra tầm quan trọng của
cuộc đảo chính đã thất bại này bởi vì chúng tôi đang quá bận
tâm về án mạng khủng khiếp của một số tướng lĩnh cao cấp
