hết là “khái niệm quần đảo”. Giống như các quốc gia đảo khác,
Indonesia đòi quyền tài phán lãnh thổ đối với vùng nước giữa
các đảo của mình. Các thành viên Asean phải đoàn kết và thống
nhất trong việc ủng hộ (Indonesia – ND). (Hiệp hội các Quốc gia
Đông Nam Á được thành lập tháng 8/1967 tại Bangkok với
Indonesia, Malaysia, Philipin, Singapore và Thái Lan là các
thành viên). Sau đó ông ta đánh giá các khó khăn và triển vọng
về kinh tế của Indonesia.
Tôi đáp lại rằng trong khái niệm quần đảo thì điều Singapore
quan tâm hơn hết là tự do lưu thông. Chúng tôi là một bộ phận
của Đông Nam Á. Chúng tôi đã bị tách khỏi Malaysia. Chúng tôi
buộc phải tạo ra một cơ sở mới cho sinh kế của mình và điều đó
đòi hỏi phải có những con đường huyết mạch trên biển liên
thông với Hoa Kỳ, Nhật Bản và Tây Âu. Bất kỳ trở ngại nào đối
với sự lưu thông trên biển cũng sẽ giết chết chúng tôi. Bởi vậy
chúng tôi có thể ủng hộ khái niệm quần đảo với điều kiện
Indonesia ra một tuyên bố công khai về tự do lưu thông hàng
hải truyền thống. Chúng tôi không đưa ra yêu sách về dầu mỏ
hay các nguồn khoáng sản nào khác ở đáy biển.
Ông ta yêu cầu tôi cho biết quan điểm của mình về cuộc
chiến ở Việt Nam. Tôi nói triển vọng đã trở nên bi quan kể từ khi
chúng tôi gặp nhau cách đây một năm. Nixon đã từ chức và
Tổng thống Ford dù có muốn gì đi nữa thì Quốc hội Mỹ cũng đã
quyết tâm cắt giảm 50% viện trợ cho Việt Nam và Campuchia.
Tôi không tin là hai chế độ này sẽ tồn tại lâu. Ông ta có vẻ buồn
trước sự đánh giá ảm đạm đó của tôi.
Tôi sợ rằng sau khi Việt Nam (ý nói Nam Việt Nam – ND) và
Campuchia trở thành cộng sản thì tình hình không ổn định ở
Thái Lan sẽ gây nên những vấn đề sâu sắc cho Malaysia và
Singapore. Singapore có thể có trên 75% số dân là người Hoa
