xoay, những bờ cỏ bỏ hoang không tỉa tót và cỏ dại mọc um
tùm. Một sự trái ngược rõ rệt giữa Paris và London.
Tôi nhớ lại chuyến viếng thăm Paris đầu tiên của tôi với Choo
vào tháng 6/1948. Đó là một thành phố sau thời bị chiếm đóng,
nhếch nhác, bẩn thỉu, ít được kính nể hơn so với London tuy bị
bom dày đạn xéo nhưng vẫn xanh sạch, thành phố của những
con người tự tin, tự hào về thành tích đứng vững trước phát xít
và giải thoát loài người khỏi sự chuyên chế. Tôi cũng nhớ lại sự
hỗn loạn ở Paris vào tháng 5/1958, ngay trước khi Charles de
Gaulle trở lại với cương vị Tổng thống thành lập nền cộng hòa
thứ 5. Qua vị Bộ trưởng văn hóa, Malraux, ông ta bắt đầu gột rửa
Paris, chà sạch bồ hóng trên những tòa nhà và khiến nó trở lại là
thành phố ánh sáng. Họ khôi phục lại niềm tự hào Pháp quốc,
tạo ra những hy vọng mới trong khi London vẫn loay hoay vì
nền kinh tế cứ vấp từ khủng hoảng này đến khủng hoảng khác.
Tôi tin rằng có nhiều ưu điểm trong sự thay đổi mang tính cách
mạng của Pháp so với sự phát triển trong khuôn khổ hiến pháp
chậm chạp của Anh. Người Anh liên tục mở những cuộc họp
xung quanh chuyện xây dựng những sân bay mới quanh
London bao gồm cả Stansted và Gatwick, tất cả chẳng đi đến
đâu vì người dân địa phương quyết định duy trì những tiện nghi
mà họ đang có đã ngăn trở các cơ quan thực hiện kế hoạch. Điều
này đã phải trả giá bằng sự chậm tiến của đất nước. Ngay cả sau
thời gian Thatcher nắm quyền, Heathrow vẫn đứng đó như một
tượng đài cổ kính biểu tượng cho sự thiếu táo bạo và xông xáo.
Trong số những lãnh đạo nước Pháp mà tôi đã gặp, người
nhạy bén nhất trong việc đánh giá những xu hướng chính trị và
bản chất của các xã hội khác nhau chính là Tổng thống
Mitterand. Ông ta bàn về mối nguy hiểm nảy sinh từ sự can
thiệp hung hăng của lực lượng Xô Viết ở Afghanistan. Ông thừa
