miếng sắt vụn tái chế, những chiếc máy may kiểu cổ và các bánh
xe lửa cũng rên rỉ kêu cót két trong phòng dệt. Cả nhà máy chỉ còn lại
400 công nhân, phần đông là con cháu của những người nhập cư
Bồ Đào Nha, và họ có kỹ năng đặc biệt. Nhiều công nhân đã qua
tuổi 50, một vài người nói được chút tiếng Anh, một vài người bị
điếc do tiếng gầm gừ suốt ngày của những chiếc máy dệt.
Buffett không thể nặn ra một lạng tơ sợi nhân tạo thành phẩm nào
nữa từ mớ thiết bị này nếu không mua sắm các máy kéo sợi và
khung dệt mới. Thế là hết. Năm 1985, ông rút dây cấp nguồn
duy trì sự sống của Berkshire.
Để thay thế thiết bị mới, ông
cần có 50 triệu đô la. Ông bán đấu giá thanh lý Berkshire và thu
về được vỏn vẹn 163.122 đô la.
Các công nhân yêu cầu trả trợ cấp thôi việc theo hợp đồng lao
động và họ nhận được một vài tháng lương cộng thêm. Họ muốn gặp
Buffett để thảo luận với ông nhưng ông đáp “không”. Họ nghĩ ông là
người vô cảm, nhưng thực ra, ông không thể đối diện với họ.
Buffett nói:
“Dù rằng đó không phải là lỗi của họ, nhưng họ như những con
trâu kéo cày bị ra rìa khi máy cày xuất hiện. Thị trường tự do đã
giết chết họ. Nếu anh đã 55 tuổi, chỉ biết nói tiếng Bồ Đào
Nha, và đã làm việc trong một nhà máy dệt trên 30 năm với đôi tai
điếc đặc thì anh sẽ ra rìa. Không có câu trả lời nào dành cho họ. Khi
anh nói về việc đào tạo lại công nhân – nó không giống như tất cả
họ đều trở thành các kỹ thuật viên máy tính bằng cách đăng ký học
một vài khóa ngắn hạn trong các trường cao đẳng hay các trung tâm
đại lại như thế.
Nhưng anh cần phải giải quyết vấn đề con người trong
trường hợp này. Thị trường tự do tạo ra rất nhiều điều tốt đẹp
cho đất nước này, nhưng chúng ta cần có một hệ thống an sinh
