Đại). Các bà có thể thỉnh thoảng được gần vua mà còn như thế, vậy các
cung nữ đâu có ít chuyện...
Chuyện xuất xứ không biết tự lúc nào, nhưng nghe nói thì bài thơ sau
đây là do cụ Tôn Thất Sài làm ra. Thường các cô gái đẹp được chọn vào
cung thì không được phép ra khỏi nội cung, nơi các cô ở, dù nơi đó gần
ngay cửa Chương Đức, cửa chỉ cho các thị nữ (đúng ra là các bà có tuổi)
được ra vào để đi chợ mua mọi thứ cần dùng. Cửa này chỉ do các thái giám
canh phòng. Vậy mà cũng có những "cô" làm quen với thái giám, với người
đi chợ, "bớt một thêm hai" tiền đút lót để nhờ mua chuối ba lùn và cà tím
(còn gọi là "cà dái dê"). Cho nên cụ Tôn Thất Sài mới cám cảnh làm bài
thơ "Mua của trời cho" (nói lái là "trò chơi")
Trong chơi công viện lắm công phu
Mua sắm vừa lòng phải đắn đo
Lựa chuối cho mềm và chớ ngắn
Chọn cà không cứng cũng chẳng to
Ấp yên gối phụng dường tê tái
Chờ đợi xe dê luống thẫn thờ
Thái giám tưởng đâu đồ đực rựa
Ai dè cà chuối của "trời cho" (trò chơi)
Chuyện đời là thế, xin lỗi các "cô" xưa, phong kiến không còn, xin ai
đừng sưu tầm lại.
Những "mụ" nổi tiếng một thời
Ở
Huế, mẹ của cha mình được gọi là mệ ngoại. Em hay chị gái của
mệ mình được gọi là mụ. Trong Hoàng tộc, con trai hay con gái thuộc dòng
vua đều gọi là Mệ như Mệ Vững là tên của vua Bảo Đại, Mệ Mến là tên
của vua Hiệp Hòa. Sở dĩ đàn ông con trai mà gọi là mệ do truyền thống mê
tín, cho rằng ma quỷ thường bắt hồn con trai mà tha cho con gái nên mới
thay đổi giới tính dù là chỉ bằng cách xưng hô. Con cái của các Mệ được
gọi là Mụ. Lần hồi, cách xưng hô này không còn nữa. Trong đời sống dân
dã, từ Mụ dùng để chỉ những bà già cao tuổi thuộc giới tính bình dân như
mụ bán rau, mụ bán cá, mụ ăn xin... Lắm mụ đã nổi tiếng một thời ở Huế,
