đeo đẳng. Có những tâm hồn đã thành sắt đá vì chiến tranh; những cảm
quan đã chai lì vì súng đạn; những ước mơ đã cùn nhụt vì thực tế chua
cay... bỗng trở mình một cách nhẹ nhàng, rồi thức dậy nhìn dòng sông xanh
bên dưới với đôi mắt trẻ thơ khi lững thững bước qua chiếc cầu nhũ bạc.
Phong cảnh trên cầu, ngày lụn tháng qua, đã trở thành tâm ảnh trong
lòng người lớn lên hay già đi cùng với chiếc cầu. Khi một bóng dáng đã trở
thành tâm ảnh thì sự hiện sinh của nó sẽ trở thành ảo ảnh. Cũng thế, những
người xa Huế đã mang chiếc cầu trong tâm ảnh mà ra đi. Vô số chiếc cầu
Trường Tiền đã bắt qua dòng sông tưởng tượng trong tâm thức lãng mạn
được thi vị hóa bằng chất men lưu đày nên càng xa Huế, chiếc cầu và dòng
sông trong tâm ảnh lại hiện về càng rõ, bất chợt, không hẹn không hò. Tôi
đã về lại Huế, nhiều lần đi trên chiếc cầu xưa mà vẫn quay quắt đi tìm. Tìm
chi? Tìm chiếc cầu trong tâm ảnh - như ngày xưa vua Tự Đức đã có lần
toan "Đập cổ kính ra tìm lấy bóng/ Xếp tàn y lại để dành hơi".
Sau biến cố Mậu Thân 1968, khi những đám cháy của bom đạn trên
thành phố tan hoang vẫn còn bốc khói, tôi từ Cầu Lò Rèn, men theo dãy
tường đầy vết đạn của Mô Ranh, băng qua cầu Trường Tiền để vào Thành
Nội. Hai vài xương sống của cầu Trường Tiền đã gục xuống giữa lòng
sông. Tôi cảm thấy nỗi buồn co thắt từ bên trong vì mấy vài cầu gãy đổ
nằm sóng sượt dưới lòng nước xanh rêu đã vùi dập tâm ảnh của chiếc cầu
trong lòng tôi. Tôi đứng lặng phía bên này cầu, hai vài cầu đứt đoạn như
vẫn còn run trong dư âm của tiếng bom từ phía Trường Sơn không ngớt
vọng về. Tôi nhắm mắt trong một giây để cố "bắt" chiếc cầu tâm ảnh vẫn
còn nguyên vẹn trong tôi băng qua những nhịp cầu đã mất. Nhưng chiếc
cầu tâm ảnh trong tôi sương khói quá mà sự đổ vỡ trước mắt thì bạo liệt
không cùng. Nhìn những vài cầu trắng vô tội nằm nghiêng đổ dưới dòng
nước sông Hương vẫn trong xanh và hiền hòa trôi chảy, một cảm giác tội
tình dâng lên khiến nhiều người đến cạnh vết đứt ở hai phía cầu mủi lòng
lau nước mắt. Đừng nhìn vào tâm ảnh, có lẽ tôi sẽ dửng dưng đi qua chiếc
cầu phao tạm thời rung rinh dưới chân, vì trong cuộc chiến này, dọc quê
hương khói lửa, tôi tìm đâu ra một chiếc cầu còn lành lặn để mà buồn.
