Harish C. Mehta và Julie B. Mehta
HUN SEN – Nhân vật xuất chúng của Campuchia
Dịch giả: Đặng Phi Bằng
- 17 -
LỆNH CẤM VẬN
Chiếc phản lực Ilyushin khổng lồ với đôi cánh chim kền kền của Liên Xô
đáp xuống phi trường Pochentong ở Phnom Penh .Một nhóm các nhà ngoại
giao Liên Xô bước ra khỏi máy bay. Người quản lý hành lý dỡ xuống các
thùng rượu Vodka và các thùng nhỏ hơn đựng trứng cá muối. Thậm chí còn
có một loại hàng hóa nước ngoài quan trọng hơn – hàng hóa ký gửi bí mật
toàn là tiền giấy của Campuchia , tiền Riel.
Các tờ giấy bạc được in ở Moscow, và cứ hai tháng một lần, chúng được
chở bằng máy bay tới Campuchia . Chính phủ Phnom Penh không có các
nhà máy in tiền. Việc trao đổi bằng tiền mặt đã giúp chính phủ vượt qua
được tình trạng bị cô lập cho tới đầu thập niên 1990. Chính phủ Liên Xô
cung cấp bổ sung nguồn tiền vào lưu hành và duy trì hệ thống tiền tệ.
Tiền tệ nhanh chóng được bơm vào thị trường như nguồn nhiên liệu còn
mới nguyên cho ngọn lửa gây lạm phát. Michael Ward, một viên chức của
Ngân hàng Thế giới đặt ở Campuchia , là thành viên của Phái bộ Chuyển
tiếp của Liên Hiệp Quốc ở Campuchia (UNTAC) cho biết « Tình trạng
chính phủ thiếu hụt tiền tăng lên, thì họ in thêm tiền ».
Nhà nước chỉ in tiền để cấp cho ngân sách, như nhiều chính phủ đã thực
hiện, sẽ làm cho tình trạng lạm phát tăng vọt lên gấp ba lần. Ông Ward nói
« Chính phủ không những in tiền, mà Khơme Đỏ cũng phát hành các phiếu
mua hàng được sao chụp để đổi lấy tiền ở các vùng tây bắc do họ kiểm soát
».
Sau khi UNTAC đảm nhiệm các vấn đề tài chính của chính phủ Hun Sen ,
