Yết-Kiêu nghe tin đại quân lui về Sơn-tây, cũng thu thuyền lui về. Xích-
tu-Tư đuổi không kịp, liền hợp quân với Ngột-lương-cáp-Thai.
Hưng-đạo vương đóng quân ở Sơn-tây, sai người về kinh-đô cáo cấp.
Vua Thái-tôn được tin cả kinh, hội quần thần lại thương-nghị, rồi truyền
chỉ ngự-giá thân-chinh.
Sáng hôm sau sai kén 10 chiếc thuyền rồng cực to, và 300 chiến thuyền.
Vua dẫn quân Thánh-dực (tức là quân Ngự-lâm) làm trung-quân; Thái-sư là
Trần-thủ-Độ và Tướng-quân là Nguyễn-Khoái dẫn tả-quân, Thái-úy là
Trần-nhật-Hiệu và Tướng-quân là Trần-bình-Trọng dẫn hữu-quân. Mỗi
cánh dẫn 100 chiến thuyền, 3.000 quân-sĩ. Lê-phụ-Trần dẫn 20 chiến
thuyền làm tiên-phong.
Thượng tuần tháng chạp, chiến thuyền kéo tự sông Phú-lương (tức sông
Nhị-hà) lên mạn sông Thao, đem quân lên bộ dàn trận.
Ngột-lương-cáp-Thai dẫn quân ra đánh. Vua xông pha mũi tên hòn đạn,
đốc thúc các tướng vào đánh. Tướng tiên-phong là Lê-phụ-Trần, một
thương một ngựa, xông thẳng vào trận giặc đánh giết, ngựa đến đâu, quân
Mông-cổ rẽ ra đến đấy. Tuy vậy quân Mông-cổ bấy giờ đang mạnh thế quá,
các tướng đánh cũng hăng, nhưng vẫn kém thế. Một hồi lâu quan quân dần
dần núng thế phải lui. Vua dẫn quân xuống thuyền chạy về, sai Lê-phụ-Trần
đi đoạn hậu, giặc cũng kéo xuống thuyền đuổi theo, tên bắn như mưa, Phụ-
Trần cầm một mảnh ván thuyền đỡ tên, thuyền vua chạy được thoát.
Hưng-đạo vương trông thấy thế giặc to quá, liệu bề giữ thành không nổi
cũng rút quân về.
Quan quân lui về đến đâu, thì giặc thừa thế, đuổi tràn đến đấy. Dần dần
tràn xuống đến sông Phú-lương. Ngột-lương-cáp-Thai vào phá kinh-thành,
thấy ba người sứ-giả, bị giam trong ngục, người nào cũng trói bằng chạc
tre, lẳn vào trong thịt. Nguyên là sứ của Mông-cổ, sai đến dụ hàng, mà vua
