Thoát-Hoan nghe tin quân thủy vỡ rồi, dẫn bọn Trình-bằng-Phi, A-bát-
Xích, Áo-lỗ-Xích, Trương-Quân, Trương-Ngọc chạy riết đường bộ, về đến
ải Nội-bàng, bỗng gặp phải quân phục của Phạm-ngũ-Lão, Nguyễn-chế-
Nghĩa đổ ra đánh. Các tướng Nguyên hết sức giữ gìn Thoát-Hoan, vừa đánh
vừa chạy. Trương-Quân dẫn 3.000 quân đi đoạn hậu, liều chết lăn xả vào
đánh, bị Phạm-ngũ-Lão chém chết. Thoát-Hoan chạy thoát được ra khỏi cửa
ải, quân sĩ mười phần, tổn hại mất 5, 6 phần.
Thoát-Hoan nghĩ mình danh diện, tiếng thá thì nhiều, mà đến nỗi thua
liểng xiểng thế này, trong bụng sầu não biết là ngần nào. Các tướng kẻ thì bị
thương, người thì phải dấu, khi bước chân đi, hùng dũng làm sao, khí phách
làm sao, nay thì người nào người nấy mặt mũi tiu nghỉu. Quân-sĩ thì lác đác
còn 5, 3 vạn, mà phần nhiều là người bị thương. Khí giới cái thì gẫy, cái thì
mẻ, cờ tán rách rưới, giáp trụ tồi tàn, trông ra rất là tiều tụy.
Thoát-Hoan trông thấy quang cảnh làm vậy, ứa nước mắt, bảo với các
tướng rằng:
- Ta tự khi theo hoàng-phụ đánh đông dẹp bắc, chưa khi nào thảm nhục
đến thế này!
Đang khi buồn rầu, bỗng lại có điệp-văn chạy về báo rằng:
- Tự cửa ải Nữ-nhi đến mãi núi Kỳ-cấp, hơn 100 dặm đường đất, chỗ
nào cũng có đồn ải, chặn hết cả đường quân ta kéo về.
Quân Nguyên nghe tin ấy, ai nấy không còn máu mặt.
Thoát-Hoan bảo với các tướng rằng:
- Quân ta đã đến đường đất này, ở đây cũng chết, mà về cũng khó, thôi
thì phải liều đánh một phen nữa, may ra về thoát được chăng?
Các tướng ngơ ngác trông nhau, rồi nói rằng:
