Trúc Chi
Huyền Thoại Biển
Hội làng trống da cá óc nóc
Các loại trống bịt da trâu, da bì thì làng Cọp Râu Trắng đã có từ xưa. Năm
ấy lễ rước Cá Ông, các già làng muốn bịt da cá óc nóc, làm thành thứ trống
riêng của làng. Muốn vậy cả làng ai cũng rước lễ bằng tiếng trống da cá óc
nóc.
Mỗi năm vào lễ hội, mùa gió bấc trở về làng làm thành cuộc vui thi bịt
trống sa cá óc nóc. Trẻ con lên năm, lân sáu cũng được tham dự, vui như là
hội của tuổi thơ.
Nửa đêm. Nước lên. Sóng réo ồ ồ ngoài cửa biển. Tiếng sóng báo hiệu cá
óc nóc từ ngoài khơi vào. Chờ tiếng sóng, thuyền mái giầm, thuyền thúng
một người bơi để sẵn trên bãi. Biển không có ánh sáng, ai tinh mắt thấy
nhiều bọt trắng nổi, tiếng chuýt chuýt như tiếng chuột rúc râm ran thì biết
đó là cá óc nóc lấy hơi bụng căng tròn để trôi lừng lững theo con nước.
Trong tối bắt cá óc nóc là một tài nghệ cùa dân làng biển. Biết đoán hướng
trúng, dò đúng đàn, thuyền cập nhanh, lẹ với tay nhón lấy đuôi, thả gọn vào
thuyền làm sao cho cá óc nóc không xẹp bụng, không gẫy da bụng. Ai bắt
cá mà tay đụng vào bụng cá gai đâm chảy máu là thua cuộc. Đêm bắt cá óc
nóc thật là vui như hội.
Sân nhà ông Năm Dững làm chỗ hội thi bịt trống da cá óc nóc.
Vào cuộc thi, đuốc dầu cá thắp sáng bốn góc sân. Người dự thi không mặc
áo, lưng thắt khăn vải đỏ, tay cầm dao bản, xếp thành hàng đứng ở bốn góc
sân. Gữa sân một đống cá óc nóc chất cao.
Một hồi trống đánh lên, người dự thi tự lấy khăn bịt kín mắt. Hai tiếng
trống đánh lên, các tay thi chạy vào chộp lấy cá. Chộp phải đúng đuôi. Hai
hồi trống đổ dài, các tay thi trở dao lột da cá óc nóc. Lột phải từ đuôi lên
đầu. Lột da cá phải nguyên vẹn. Sau khi lột da xong, năm hồi trống thong
thả đổ để các tay thi bịt da cá vào chậu đất.
Bịt da gồm động tác xỏ mười mối dây mây, luồn qua trôn chậu, ràn hết
vành miệng chậu. Tất cả phải làm gọn, làm xong trong năm hồi trống đổ.
Bịt xong các tay thi đặt trống xuống ngay chỗ mình đang đứng. Hai già
