nước ta vừa đẹp đẽ vừa hùng vĩ. Thảo nào mà các bậc tiền nhân đều nói -
Nước ta đẹp như gấm như hoa. Chợt vua quay hỏi viên tiểu đô tướng dẫn
đường:
- Tiểu tướng quê vùng nào vậy?
- Bẩm đại quan (vua giấu tung tích) tiểu tướng quê ở Thậm Thình gần
chân núi Nghĩa Lĩnh ạ.
- Tiểu tướng có biết vì sao lại gọi vùng này là Bạch Hạc không?
- Bẩm đại quan ở đây có những bãi soi rộng lại là nơi ba nguồn nước
dồn về lắm thức ăn nên nhiều tôm cá. Mùa này hạc trắng từng bầy đông tới
cả vạn con thường về tránh rét và ra bãi tìm mồi, chúng đậu trắng cả bãi,
nên dân trong vùng gọi là Bạch Hạc. Bẩm đúng thế ạ, dân thì nom vật đặt
tên.
- Sao ta không thấy một con hạc nào cả?
- Bẩm, bây giờ là lúc nước đang cường, hạc tìm ăn ở bãi khác, khoảng
nửa chiều nước cạn, khu vực giữa kia chính là bãi soi, nước rút xuống chỉ
còn xâm xấp hơn một gang tay, những loại cá, tôm nhỏ tụ lại đó nhiều như
vỏ trấu, hạc sà xuống bãi luôn mỏ nhặt, cỡ nhai tàn miếng trầu con nào con
ấy no lặc lè. Chúng nô giỡn, chạy nhảy trên bãi tới sẩm chiều mới bơi ra
giữa dòng sâu, cứ thế thả mình trôi xuôi mươi dặm rồi tất cả bốc bay tìm về
bãi nghỉ, ngày mai lại tiếp tục như ngày hôm nay cho tới khi trời ấm áp là
chúng bay đi không còn một con nào ở lại.
- Người dân quanh đây có ai săn bẫy hạc không? - Vua hỏi.
- Bẩm đại quan không có ai nỡ giết một loài chim đẹp như thế. Vả lại
thức ăn ở sông nước, ở núi rừng quờ tay một lúc là ăn bại, cả người cả chim
thú cứ dựa vào nguồn nước mà tìm kiếm chẳng bao giờ thiếu thức ăn cả.
- Tiểu tướng nói thế có nghĩa là sông này cũng nhiều cá lắm sao?
- Bẩm vâng, cá vùng này là đệ nhất. Nếu đại quan muốn biết nó nhiều
thế nào thì mùa cá đẻ vào tháng hai, tháng ba đại quan cứ cưỡi thuyền ở
giữa dòng sông mà nhìn cá vào bãi vật đẻ, nhiều hơn cả lá rừng, nếu thuyền
