Nghe nói thế nước đang nổi, lòng dân đang sục sôi ý chí đánh giặc
Thát. Dân muốn đánh giặc vì dân quyết tâm giữ nước giữ nhà. Dân muốn
đánh giặc vì dân đã hiểu giặc, đã biết mặt giặc từ thằng giặc Mông Cổ mặt
bự thịt, da đỏ au nói năng thì cục cằn như chó đớp, dân còn biết cả mặt
những tên lính người Hán mắt một mí nhìn ngang, mặt cúi gằm, miệng lúc
nào cũng bung búng như ngậm hột thị, gian như ranh. Cứ gọi là đám lính
người Hán vừa bước chân vào đến đầu sân nhà người ta, mắt nó đã đảo
ngang đảo dọc, soi mói từ gầm chạn đến gầm giường. Nếu như trong ổ gà
còn sót quả trứng, ngoài vườn còn sót quả cam quả bưởi là nó vơ ráo trọi.
Ngay cả lũ ngựa Mông Cổ nghe nói thì ghê lắm nhưng nhìn tận mắt cũng
thấy thường thôi, dân đã có người dụ bắt sống được, hương binh có làng
còn bắt được cả ngựa Mông Cổ đem giết thịt.
Nghe nói khí thế trong dân lên ghê lắm, bữa nọ Phạm Ngũ Lão bèn rủ
Trương Hán Siêu đóng giả làm dân thường lấy một chiếc thuyền nhỏ từ Vạn
Kiếp xuôi sông Bình Than chừng mười lăm dặm thì neo thuyền sang bờ
hữu ngạn. Vì đất bên hữu ngạn không thuộc ấp An Sinh.
Hai người rủ nhau đi vào một ngôi làng phía trước nằm cạnh đường
hàng huyện cách nơi đậu thuyền chừng hai, ba dặm đường. Tới đầu làng hai
người dừng nghỉ tại một quán nước dưới gốc đa. Vừa ngước nhìn thân cây
đa có treo một tấm bảng khiến hai chàng trai bật cười. Bởi ai đó đã vẽ hình
một con gà mái tự treo cổ lên một chạc cây, dưới đuôi gà rơi rải rác mấy cục
phân, bên cạnh có dòng chữ: “Ta thà tự treo cổ chết chứ không đẻ trứng cho
quân Mông Cổ!”. Cạnh mấy cục phân có thêm dòng chữ: “Đây là thức ăn
của kẻ xâm lược!”.
Hai chàng trai vừa uống nước vừa lân la hỏi chuyện lão bà. Nói về cái
bức vẽ bà lão bảo:
- Đấy là mấy cậu trong ban “Bảo hương kháng giặc” của làng tôi vẽ
đấy. Nực cười, hôm các cậu ấy mới đem ra treo nom nó ngồ ngộ không ai
nín cười được. Dạo này thì quen mắt rồi không ai cười nữa.
Nghe cái tên gì “kháng giặc” lạ tai, Phạm Ngũ Lão hỏi lại:
- Thưa, lão bà vừa nói cái ban gì của làng ta nhỉ?
