ngàn quân kỵ với hơn ba ngàn ngựa nòi Mông Cổ bổ trợ cho quân thủy kia.
Thế nhưng ta đánh chúng vào lúc mưa lụt, triều cường, đốt hết kho lương,
kho cỏ khiến quân giặc vừa đói vừa rét vừa không ứng cứu được cho nhau.
Kỵ binh Mông Cổ là lực lượng mạnh nhất của chúng trở nên yếu ớt nhất.
Quân Mông Cổ không biết bơi bị quân ta dồn đuổi ra khỏi trại, cứ lóp ngóp
như lũ chuột đồng chạy lụt khiến dân binh của ta chém giết đến mỏi tay lũ
kia không bề kháng cự; còn ngựa nòi Mông Cổ thấy bốn bề mông mênh
nước, có lấy giáo xỉa vào mông chúng cũng không dám bước khỏi tầu.
Tâu Quốc công, chắc quan ngự sử đại phu Lê thượng tướng quân nói
ta thắng giặc bởi kỳ mưu là ở chỗ ta biến được cái sở trường của giặc thành
cái sở đoản của nó. Do vậy cái mạnh nhất trở thành cái yếu nhất của giặc,
và vậy ta thắng giặc. Ta lấy yếu thắng mạnh là như ở kỳ mưu cả. Và sào
huyệt A Lỗ bị tiêu diệt là cả một hệ thống quân thủy của giặc án ngữ triền
sông Cái từ Thiên Trường về tới Thăng Long chỉ qua một đêm bị bóc sạch.
Và quân ta từ thế cầm cự vừa chống giặc vừa lui quân để bảo toàn lực
lượng chuyển ngay sang thế phản công, thế tấn công, mọi mặt đều ở thế
thượng phong khiến việc đánh đuổi giặc ra khỏi bờ cõi chỉ có vài chục ngày
kể từ sau trận mở màn A Lỗ.
Nói xong, Nguyễn Hiền vái Hưng Đạo một vái, lại quay về phía các
đồng liêu cúi đầu đáp lễ vì các vị đã chú ý lắng nghe, rồi ông về chỗ ngồi.
Trần Hưng Đạo biết danh Nguyễn Hiền. Năm Nguyễn Hiền đỗ trạng,
Hưng Đạo mới mười sáu tuổi. Loáng cái đã trải qua hai cuộc kháng giặc
cam go và bây giờ ông đã ở tuổi năm mươi bảy, còn cậu bé thần đồng ngày
nào cũng vào tuổi năm tư, râu đã dài tới ngực, tóc đã trắng đầu. Ôi thời gian
và con người sao biến đổi nhanh làm vậy, chỉ có mưu đồ cướp xâm nước ta,
biến nước ta thành châu, quận của giặc là không có gì thay đổi. Nghe mấy
người nói, ông biết Nguyễn Khoái có cái lý của Khoái, Lê Tần có cái lý của
Tần, còn như Nguyễn Hiền lại dung hòa cả hai kiến giải đó và nâng lên ở
tầng mức cao hơn. Nói chung các tướng dù trẻ trung hay lão luyện đều đang
có tâm trạng hào hứng, đang say mùi chiến thắng và quên rằng tiềm lực của
nhà Nguyên đang ở thời sung mãn mà cuồng vọng của Hốt-tất-liệt lại chưa
có dấu hiệu suy giảm; trái lại sự cay cú vì thua một nước nhỏ chưa bao giờ
