[52]
[53]
[54]
Một khắc bằng ¼ giờ thời cổ tương đương với 30 phút.
[55]
[56]
Giờ sửu tương ứng từ 01-03 giờ.
[57]
Giờ dần tương ứng từ 03-05 giờ.
[58]
Tên lửa còn gọi là tên bùi nhùi. Cấu tạo gồm diêm tiêu trộn với bùi nhùi (bùi nhùi là loại mùn
rơm rạ dễ cháy), khi mũi tên cọ xát với vật rắn sẽ xiết ra lửa và bốc cháy. Giặc rất sợ loại tên này của
quân ta.
[59]
Hà Bá là thần đứng đầu trong các loài thủy tộc và thủy quái.
[60]
Mũ đan bằng sợi mây chuốt nhỏ.
[61]
[62]
[63]
Khác với châu Âu, dặm biển và dặm bộ của ta thời cổ không phân biệt. Mỗi dặm xưa khoảng từ
400-500m. Dặm của nhà Thanh là 300 m.
[64]
Từ Khánh, phó tướng của Trương Văn Hổ, y chạy thoát được trên chiếc thuyền lương của mình,
nhưng dạt mãi tới đất Chiêm Thành rồi sau mới tìm đường về Quỳnh Châu thì chiến tranh đã kết
thúc.
[65]
Phí Củng Thìn cũng là phó tướng của Trương Văn Hổ, y xuất phát hơi muộn nên gặp bão, loay
hoay mãi rồi cũng dạt vào Quỳnh Châu.
[66]
Tích-lệ-cơ vương là anh em họ với Hốt-tất-liệt (cha của Thoát-hoan). Xưa trong nhiều sách
thường gọi người này là Tích-lệ-cơ Ngọc. Sự thật do một bản in nào đấy nhòe mực có thêm một
chấm đã biến chữ vương thành chữ ngọc.
[67]
Sông Cái là sông Hồng. Dòng sông này gọi tên theo địa danh từng vùng. Sông Hồng chỉ là tên
gọi do người Pháp thấy dòng nước phù sa đỏ nên trên bản đồ địa lý họ ghi Fleuve Rouge (nghĩa là
Sông Hồng).
[68]
Kỵ binh Mông Cổ thường được trang bị hai loại cung tên. Cung nhỏ bắn các mục tiêu ở gần,
cung lớn bắn các mục tiêu ở xa, họ thường vừa phi ngựa vừa bắn cung.
[69]
Sông núi nước Nam vua Nam ở
Cõi bờ đã định tự sách trời
Cớ chi quân giặc sang xâm lược?
