thời xưa trở thành vô vị, rẻ tiền. Và trong những thành phố đó, bọn thiểu số
thống trị sẽ ngự trị để tôn thờ cái đẹp 5.
"Như thế đấy, số hàng ế thừa sẽ bị phí phạm thường xuyên, trong khi
lao động phải nai lưng ra làm. Việc xây dựng những công trình và những
thành phố vĩ đại đó sẽ đem lại cho hàng triệu người lao động bình thường
một khẩu phần chết đói. Bởi vì cái khối lượng khổng lồ những hàng ế thừa
bắt buộc phải phí phạm trên một quy mô khổng lồ ngang như thế, và bọn
thiểu số thống trị sẽ xây dựng như thế trong hàng nghìn năm, à quên, hàng
vạn năm. Chúng sẽ xây những công trình mà người Ai Cập và người
Babylon ngày xưa chưa bao giờ mơ ước tới: và khi bọn thiểu số thống trị đã
hết đời rồi thì những con đường vĩ đại và những thành phố kì công của
chúng sẽ còn lại: tinh thần tương thân tương ái của nhân dân lao động sẽ
bước những bước rộn ràng trên những con đường đó và sẽ toả ánh sáng chói
ngời trong những thành phố đó 6.
Những thứ đó, bọn thiểu số thống trị sẽ xây dựng lên, bởi vì chúng
không thể đừng xây dựng được. Những công trình vĩ đại đó sẽ là một hình
thức tiêu xài chỗ của cải thừa, cũng giống như các giai cấp thống trị ở Ai
Cập thời xưa đã từng tiêu xài chỗ của cải thừa chúng cướp bóc được của
nhân dân bằng cách xây dựng đền đài và kim tự tháp. Dưới ách bọn thiểu số
thống trị, sẽ có một giai cấp phát đạt: không phải giai cấp thầy tu đâu, mà là
giai cấp nghệ sĩ. Và thay thế cho tầng lớp thương nhân của giai cấp tư sản
sẽ là những đẳng cấp lao động. Và bên dưới sẽ là một cái vực thẳm trong đó
lớp dân đen, tức là tuyệt đại đa số nhân dân, sẽ đau đớn ê chề, sẽ chết đói,
sẽ rữa xác ra, nhưng bao giờ cũng vẫn sinh sôi nảy nở. Và cuối cùng cũng
chưa ai biết là một ngày nào họ sẽ đứng lên khỏi vực thẳm; các đẳng cấp
lao động và tập đoàn thiểu số thống trị sẽ sụp đổ tan tành; và rồi cuối cùng,
sau một quá trình của nhiều thế kỉ, sẽ là thời đại của con người bình thường.
Trước đây anh vẫn mơ ước được thấy cái ngày đó; nhưng bây giờ thì anh
biết rằng anh sẽ không bao giờ thấy được. Anh ngừng một lát, nhìn tôi và
nói tiếp.
- Xã hội tiến hoá chậm ghê cơ, chậm đến phát sợ lên, có phải không,
em yêu quý của anh? Tôi vòng tay ôm chặt lấy anh, và anh nép đầu vào
