đã thu được kết quả hoàn toàn. Từ đó nảy ra danh từ "Arthur hoá" để
chỉ những công đoàn thực hiện âm mưu chia phần ăn cướp. Danh từ
"Arthur hoá" tiền lương cùng với mức sống của họ sụt xuống rất
nhanh. Các trường học do đó bị tan vỡ và nền giáo dục cưỡng bách
dần dần không còn nữa. Số người không biết đọc biết viết trong thế hệ
trẻ tăng lên một cách khủng khiếp.
2 Một giáo phái ở Mỹ. Họ tin rằng chỉ trong một ngày rất gần Chúa sẽ lại
xuất hiện và tiếp theo đó thì tất cả những ngươi chết đều sống lại (ND).
Chương XVI
Kết thúc
Đến lúc Ernest và tôi đi Washington, ba tôi không đi theo. Cụ đã mê
cuộc đời vô sản. Cụ coi khu phố lụp xụp gần nhà chúng tôi như một phòng
thí nghiệm xã hội học lớn, và cụ mải mê theo đuổi những cuộc điều tra vô
tận của cụ. Cụ đánh bạn với những anh em lao công và được coi như người
nhà trong hai chục gia đình. Cụ làm cả các việc vặt, coi đó là trò tiêu khiển
đồng thời là việc nghiên cứu khoa học. Cụ làm như vậy một cách thích thú,
và bao giờ cụ cũng về nhà với những trang ghi chép dày đặc và sẵn sàng kể
cho chúng tôi nghe những chuyện mạo hiểm mới. Cụ đúng là một nhà bác
học mẫu mực.
Kể ra ba tôi không cần phải đi làm, vì Ernest dịch sách cũng kiếm đủ
cho ba người chúng tôi sống. Nhưng cụ cứ khăng khăng theo đuổi cái bóng
ma thân thiết của cụ và nếu xét qua những công việc cụ làm thì đó phải là
một con ma luôn luôn thay hình đổi dạng. Tôi sẽ không bao giờ quên cái
buổi tối hôm ấy cụ đem về nhà một hòm hàng cụ đeo đi bán rong, có đủ cả
dây giày và dây đeo quần, và một hôm khác tôi vào mua hàng ở một hiệu
thực phẩm thì lại gặp chính ba tôi ra phục vụ. Sau đó thì tôi không còn ngạc
nhiên khi thấy ba tôi làm bồi cho một quán rượu bên kia phố trong một tuần
lễ. Cụ làm nghề gác đêm, đi rao bán khoai tây ngoài phố, dán nhãn hiệu
trong một xưởng đóng đồ hộp, làm lao công trong một xưởng làm hộp giấy,
đi khiêng nước cho một kíp công nhân đường xe điện. Cụ còn gia nhập cả
công đoàn rửa bát đĩa vừa đúng trước khi tổ chức này tan rã.
Nói về ăn mặc thì tôi cho rằng gương đức Giám mục đã lôi cuốn được
ba tôi, vì chính ba tôi cũng bận một tấm áo lót rẻ tiền bằng vải bông của anh
