"xào xáo" từ trước rồi. Cái Gót sắt rắp tâm tiêu diệt chúng tôi, không còn lôi
thôi gì nữa.
Có một câu tục ngữ là sự thật cuối cùng rồi cũng sẽ ra ánh sáng. Tôi đã
bắt đầu nghi ngờ câu tục ngữ này. Mười chín năm trôi qua, chúng tôi hết
sức tìm kiếm cũng không ra kẻ ném quả bom. Không còn nghi ngờ gì nữa,
đó là một tên tay sai của cái Gót sắt, nhưng y đã trốn đâu mất, không thể
tìm ra được. Chúng tôi không tài nào tìm ra một mảy may tung tích của y.
Cho mãi tới ngày nay, cũng chẳng còn cách nào khác là xếp việc này vào
với những điều bí ẩn của lịch sử [4].
Chú thích:
1- Hồi thế kỉ thứ 19 thuộc công nguyên, dưới ách thống trị của Anh, Ấn Độ
cũng phải chịu những điềukiện tương tự. Dân bản xứ chết đói hàng
triệu trong lúc bọn thống trị cướp đoạt những thành quả lao động của
họ để phung phí trong cảnh xa hoa lộng lẫy và cảnh hoan lạc điên rồ.
Trong thời đại sáng sủa này, chúng ta không khỏi xấu hổ vì những hành
vi của tổ tiên chúng ta. Đối với chúng ta chỉ có mỗi một niềm an ủi là
niềm an ủi về mặt triết học. Chúng ta phải chấp nhận cái giai đoạn tư
bản chủ nghĩa trong sự tiến hoá xã hội, nó cũng gần như tương đương
với thời đại của loài khỉ. Loài người phải trải qua những giai đoạn đó
để vươn khỏi vũng bùn của cuộc sống hữu cơ hạ đẳng. Tự nhiên lớp
bùn đó phải dính vào chúng ta và tất nhiên là gột được nó đi không
phải chuyện dễ.
2 - Đám dân của vực thẳm - Danh từ này do thiên tài của H. G. Wells sáng
tạo ra vào cuối thế kỉ thứ 19 thuộc công nguyên. Về mặt xã hội học,
Wells có một cái nhìn ra sáng suốt. Ông là một người lành mạnh, bình
thường và rất nhân đạo, ông còn để lại cho chúng ta nhiều đoạn trong
các tác phẩm của ông. Hai cuốn sách lớn nhất của ông là "Tiên đoán"
và "Loài người trong sự hình thành" hiện nay còn nguyên vẹn. Trước
bọn thiểu số thống trị và trước cả Everhard, Wells đã suy nghĩ về việc
xây dựng những thành phố kì công mà trong các tác phẩm của ông,
ông gọi là những "thành phố khoái lạc".
3 - Avis Everhard cho rằng những đoạn ghi chép của mình sẽ chỉ có những
người cùng thời với mình đọc, vì vậy chị đã bỏ sót không ghi kết quả
