sổ giương thao láo. Và một lần, có mỗi một lần thôi, tôi thấy một cánh tay
động đậy. Nó vặn vẹo, co quắp trong cơn ngắc ngoải và cùng lúc ấy một cái
đầu bê bết máu ngóc dậy trông vô cùng ghê rợn, líu lưỡi lại nói với tôi một
tràng dài, rồi lại gục xuống và thôi không nhúc nhích nữa.
Tôi còn nhớ một phố khác, với hai dãy nhà yên lặng ở hai bên. Tôi nhớ
lại nỗi kinh hoàng nó làm cho tôi tỉnh cơn mê khi tôi nhìn thấy đám dân của
vực thẳm. Lần này, đám dân đó là một dòng sông đang chảy, đang tiến về
phía tôi. Nhưng rồi tôi thấy không có gì mà sợ. Dòng sông chảy chậm chạp,
và từ đó vang lên những tiếng rên la, những tiếng nguyền rủa, những tiếng
lải nhải của người già, những tiếng thét điên cuồng hung hãn. Trong đám
này già có, trẻ có, có người yếu và người ốm, có người không nơi bấu víu
và người tuyệt vọng, tóm lại những mảnh tan tác của khu lao động, trôi dạt
như sau một trận đắm tàu. Khu lao động lớn ở phía nam thành phố bốc cháy
đã đẩy họ đi ra ngoài để chịu cái cảnh địa ngục của những cuộc chiến đấu
đường phố, và họ đi đâu, số phận họ ra sao, tôi không biết, mà cũng chẳng
bao giờ ai cho tôi biết [2].
Tôi nhớ mang máng rằng tôi đã phá một cái cửa sổ và chui vào trong
một cửa hàng để trốn một đám dân ô hợp bị lính càn trong phố. Một lần,
một quá bom nổ ngay gần chỗ tôi, trong một phố yên tĩnh, và tôi nhìn thấy
đầu phố cuối phố tịnh không thấy một bóng người. Nhưng cái này thì tôi
nhớ rất rõ: tức là lúc một phát súng nổ và tôi chợt nhận ra rằng một tên lính
ngồi trên ô-tô bắn vào tôi. Phát súng đó trượt. Tôi bèn hét ầm lên, và gào to
mật hiệu cho nó nghe thấy. Việc tôi đi lên chiếc ô-tô ấy, tôi chỉ nhớ lờ mờ,
mặc dầu có một hình ảnh rất đau đớn khắc sâu vào tâm trí tôi. Tiếng súng
do tên lính ngồi cạnh tôi bắn làm tôi mở choàng hai mắt, và tôi trông thấy
George Milford từ từ gục xuống hè đường. Tôi quen Milford từ hồi còn ở
phố Pell. Mặc dầu Milford đã chúi xuống, tên lính vẫn bắn. Milford gập
người lại làm đôi, ngã vật ra, hai tay hai chân dang rộng. Tên lính cười rộ
lên và chiếc ô-tô cứ thế phóng đi.
Việc sau nữa mà tôi biết là tôi đang ngủ mê mệt thì bị một người đàn
ông đi đi lại lại bên chỗ tôi nằm đánh thức dậy. Khuôn mặt người đó dài ra,
hóp vào và mồ hôi chảy ròng ròng từ trên trán xuống mũi. Hai tay người đó
ôm chặt lấy ngực và người đó bước đi thì máu lại rỏ xuống sàn. Người đó
