Thế rồi người Mỹ xâm chiếm và “dân chủ hóa” toàn bộ hệ thống. Có thể
nói như vậy. Với sự xuất hiện của việc bầu cử và thu thuế cục bộ, việc theo
dõi các cá nhân trở nên rất cần thiết, vì thế một loại tài liệu mới được phát
hành: giấy tạm trú. Tạm trú là việc của cá nhân nhưng chỉ mang tính tạm
trú. Tấm giấy này có hiệu lực miễn sao anh vẫn trú tại một địa chỉ nhất
định, nhưng nó không làm suy suyển hộ khẩu của anh, nơi “con người
thực” của anh thuộc về. Với những hành động mang ít tính pháp lý hơn,
chẳng hạn như đăng ký làm thẻ thư viện, tất cả giấy tờ anh cần là một tấm
giấy tạm trú, không phải hộ khẩu. Tuy vậy, đối với đa phần những hoạt
động có tính pháp lý cao, anh sẽ cần đến cả hai. Và nếu anh sống xa nhà,
việc mang theo hộ khẩu là vô cùng cần thiết.
Vậy nên đối với gã từng mượn hộ khẩu vào năm 1995, gã phải giữ bí
mật. Gã không thay đổi gì cả, bởi vì nếu làm thế, có thể một lúc nào đó sẽ
bị phát hiện. Nếu chủ nhân cái tên thấy giấy tạm trú của gã hay bất cứ sự
thay đổi nào, anh ta sẽ biết ngay lập tức. Chính vì thế, gã cứ việc nín thở và
không thay đổi gì về mặt giấy tờ. Gã chỉ mượn cái tên mà thôi.
Đây chính là điểm khác nhau giữa gã đó và “Shoko Sekine”.
“Dù vậy ngày nay tôi cũng không lấy làm bất ngờ khi thấy người ta mua
và bán hộ khẩu,” Isaka nói. “Ý tôi là, giống như nhiều cô gái Đông Nam Á
lấy chồng Nhật trên danh nghĩa để có được việc làm.” Isaka có vẻ hài lòng
với bản thân khi nhìn sự việc dưới góc độ này. “Cậu có bao giờ tự hỏi, mục
đích chính của cuốn sổ hộ khẩu là gì không?”
“Ở phương Tây không có sổ hộ khẩu.”
“Chính xác! Chỉ ở Nhật mới vậy.”
“Điều này không có nghĩa là nó vô dụng hoàn toàn. Sổ hộ khẩu giúp
ngăn ngừa một số tội ác nhất định.”
Isaka nháy mắt. “Ví dụ như?”
