khâm sai ra Bắc Kỳ . Nhưng Tôn Thất Thuyết đâu cam chịu mất quyền lực
có được cơ nắm quân đội. Ông không sang nhận nhiệm vụ mới ( ở Bộ Lại )
và trong thực tế vẫn tiếp tục điều hành bộ Binh. Chính từ lúc ấy Thuyết bắt
đầu cảnh giác đề phòng nhà vua.
Mặt khác Hồng Sâm và Hồng Phi cậy vào sự ủng hộ của Hiệp Hòa, có lần
công khai chỉ trích chính sách của hai vị Phụ Chính Tường Và Thuyết ngay
giữa buổi thiết triều .
Khoảng 4 tháng sau khi lên ngôi, Hiệp Hòa nhận được một tờ mật sớ của
Hồng Sâm và Hồng Phi xin giết hai quyền thần Nguyễn Văn Tường và Tôn
Thất Thuyết.
Theo một số người đương thời, sau khi đọc tờ sớ , Hiệp Hòa châu phê: "
Chuyển cho Trần Tiễn Thành " và sai thái giám Phạm Tác giao lại cho Hồng
Phi. Nhưng viên thái giám nhầm lẫn trao cho thượng thư Phạm Như Xương.
Phạm Như Xương vội chuyển ngay cho nhà vua văn thư không phải dành
cho chính mình . Hiệp Hòa nổi giận phạt Phạm Tác 30 roi. Chính sự trừng
phạt ấy dẫn Phạm Tác đến chỗ phản bội.
Theo nhân chứng khác , sau khi xem sớ và châu phê: " Chuyển cho Trần Tiễn
Thành " , Hiệp Hòa giao cho thái giám Trần Đạt đích thân mang đến cho
Trần Tiễn Thành. Theo thông lệ , tờ sớ đặt trong chiếc tráp có đóng ấn riêng.
Trời chập choạng tối, viên thái giám đến cửa Nhật Tinh thì gặp Nguyễn Văn
Tường đang vào cung. Thấy viên thái giám bối rối . Tường sinh nghi, bèn
đoạt lấy chiếc tráp, mở ra lấy tờ sớ ghi bản án tử hình của ông ta. Nguyễn
Văn tường đi thẳng đến bộ Binh, Tôn Thất Thuyết đang ở đó. Sau khi Thuyết
biết rõ sự việc, ông đề nghị triệu tập ngay đình thần để xử tội trạng vua Hiệp
Hòa , Trần Tiễn Thành , Hòng sâm, Hồng Phi mưu sát các viên Phụ Chính.
Lấy chữ ký các quan xong, Nguyễn Văn tường và Tôn Thất thuyết thân hành
vào cung Diên Thọ để dâng lên Hoàng Thái hậu tờ sớ ấy, xin Hoàng Thái
Hậu cho phế vua Hiệp Hòa, lập người khác, đó là Ưng Đăng, hoàng tử thứ ba
của vua Tự Đức.
( Theo Phụ Chính đại thần Trần Tiễn Thành - Đào Duy Từ )
CÁI CHẾT BI THẢM
Sau khi phát giác được âm mưu của Hiệp Hòa với Hồng Sâm, Hồng Phi,
