vở hài kịch, tập trung nhất trong vở Kẻ ghét đời. Hằn thù nhau, siểm nịnh
kẻ có quyền thế, tâm hồn mục ruỗng, đấy là sự thật của xã hội thượng lưu
thế kỷ XVII mà Môlie đã phản ánh trong sáng tác của ông.
Nhiều tác phẩm của ông viết vào thời kỳ cuối cùng, tức là từ 1667, đưa
lên sân khấu những người đại diện cho tầng lớp tư sản lạc hậu, đang nhấp
nhổm trở thành quý tộc. Chính sách của các nhà vua Pháp từ cuối thế kỷ
XVI, nhất là dưới thời Lu-y XIV, đã tạo nên một tầng lớp quý tộc mới, “quý
tộc áo dài”. Môlie đã công kích họ không thương xót. Đấy là Giorgiơ
Đăngđanh đã dại dột bỏ tiền ra mua một cô vợ quý phái để suốt đời phải
quỵ luỵ kẻ đã lường gạt mình, đấy là lão Giuôcđanh, vì quá khinh rẻ cái “lý
lịch” tư sản của mình, và muốn được kết thân với bọn vương tôn công tử,
nên đã bị bòn mót của cải và trở thành một cái quái thai, múa may quay
cuồng trên cái lò-xo quý tộc. Và đằng sau những nhân vật tư sản ấy, là cái
“phông” xã hội phong kiến ốm o, héo hắt, một xã hội đã mốc meo, chỉ chờ
năm tháng để sụp đổ. Trong một số tác phẩm xuất sắc, như Trường học làm
vợ, Lão hà tiện, Người bệnh tưởng, Môlie trực tiếp đả kích quan hệ tư sản
vô nhân đạo. Ở đây cái động cơ quý tộc nhường chỗ cho chủ nghĩa cá nhân
tư sản ích kỷ. Chính những người tư sản Acnônfơ, Acpagông, Acgăng đã
gây ra biết bao lo âu, sợ hãi cho gia đình, vợ con. Họ chỉ nghĩ đến quyền lợi
của họ, đến đồng tiền và thể xác họ. Môlie một phần nào đã vạch ra được
thế lực đen tối của đồng tiền, lên án sự tích luỹ tư bản chủ nghĩa.
Tiếp tục chủ nghĩa nhân văn thời đại Phục hưng, các nhà văn cổ điển đã
tỏ nhiều thiện cảm với những người xuất thân từ quần chúng lao động. La
Fôngten thông cảm sâu sắc với sự nghèo khổ, tâm hồn trong sạch và ý chí
tự do của người khốn cùng trong xã hội. Những bài ngụ ngôn Con sư tử và
con chuột, Thần chết và bác tiều phu, Người nông dân trên bờ sông Đanuyp
là những bài thơ trữ tình, hay những bản anh hùng ca nho nhỏ ca ngợi tâm
hồn, khí tiết người nông dân. Trong nhiều tác phẩm, Môlie đã nêu cao vai
trò của những người bình dân, đặc biệt là của những cô gái ở. Họ là những
con người thẳng thắn, yêu đời, có lương tri; họ mang đến cho sân khấu
những tiếng cười giòn giã, những nét vui tươi hồn nhiên. Họ là những
