PHILANH:
Theo ý tôi thì cái tội ấy chẳng đến nỗi phải chết treo đâu, cái án
anh khép cho tôi, xin van anh vui lòng cho tôi tự ân giảm đi một chút và
khỏi vì thế mà phải chết treo anh nhé.
ANXEXTƠ:
Đùa đến vô duyên!
PHILANH:
Thế thực tình anh muốn người ta phải làm thế nào?
ANXEXTƠ:
Tôi muốn người ta ăn ở phải cho thành thật, và đã là người trọng
danh dự, thì khi thốt ra điều gì cũng phải tự lòng mình mà ra.
PHILANH:
Thế khi có người đến vui mừng ôm hôn anh thì anh cũng phải
đáp lại người ta như thế chứ, cũng phải ân cần như người ta đối với mình
chứ. Người ta vồn vã tỏ tình, thề thốt với mình, thì mình cũng phải vồn vã
thề thốt lại, chứ biết làm thế nào.
ANXEXTƠ:
Không, bây giờ hạng người lịch thiệp các anh lắm kẻ có cái lối
xã giao hèn mạt ấy, tôi không sao chịu nổi. Tôi không ghét gì hơn cái lối
nhăn nhăn nhở nhở của những anh chàng luôn luôn thề nguyền tình nghĩa,
những kẻ lúc nào cũng vờ vịt ôm chầm lấy mọi người, những kẻ ngọt xớt
đầu miệng lưỡi, bạ ai cũng vồ vồ vập vập, chẳng hề phân biệt người quân tử
với kẻ tiểu nhân. Một người ân cần với anh, nào thề sống thề chết với anh là
cố tri, là trung thành, là sốt sắng, là mến phục, thương yêu anh, rồi hết lời
ca ngợi anh, nhưng đối với bất cứ kẻ hèn mạt nào hắn cũng làm như vậy thì
hỏi như thế anh được cái gì. Không, không, một người có phẩm giá một tí
không đời nào ưa được cái lối quý mến lang chạ ấy được. Mà cái thứ trọng
vọng đặc biệt nhất cũng không có gì thú vị, khi đối với toàn thể bàn dân
thiên hạ người ta cũng làm như vậy. Đã quý mến ai, tất phải căn cứ vào cái
nết gì, chứ bạ ai cũng quý mến, thì cũng bằng không quý mến một ai hết.
Anh, anh cũng tiêm nhiễm cái thói xấu của người đời, nên, hừ! Tôi không
thể bạn bè với anh được. Một người mà với bất cứ ai cũng niềm nở ân cần,
chẳng phân biệt giá trị con người, thì tôi chả cần thứ người ấy. Tôi
muốn.người ta phải phân biệt tôi với kẻ khác. Tôi nói dứt khoát, ai đã là bạn
của tất cả thiên hạ thì đừng là bạn của tôi.
PHILANH:
Nhưng đã sống ở trong một xã hội lịch sự thì cũng phải khách
sáo theo phép xã giao chứ?
