PHILANH:
Anh Anxextơ ạ, người ta mà nghe thấy anh ăn nói thế, người ta
cười cho thật đấy.
ANXEXTƠ:
Đứa nào cười thì mặc xác nó.
PHILANH:
Việc gì anh cũng muốn cho chính trực một cách chính xác, cái
ngay thẳng toàn vẹn mà anh tự giam hãm vào đấy, anh có tìm thấy ở người
mà anh yêu không? Vì hình như anh và loài người bất hoà ghê gớm với
nhau như thế, nên tôi, tôi lấy làm lạ rằng mặc dù cái gì của loài người, anh
cũng có thể thấy là ghê tởm, thế mà anh lại đi lấy ở trong loài người cái làm
cho con mắt của anh say đắm. Điều làm cho tôi lạ lùng hơn nữa là việc lựa
chọn kỳ dị của trái tim anh. Cô Êliăngnchân thật, có cảm tình với anh, bà
Acxinôê thận trọng, âu yếm anh, thế mà tâm hồn anh chẳng đoái hoài đến
nguyện vọng của họ, lại bị ràng buộc bởi cô Xêlimen giả dối, tính đã đỏm
dáng lại hay gièm pha, rõ ra con người mắc phải.những tập quán của thời
đại. Tại sao anh sẵn mối tử thù với những tập quán ấy mà anh lại có thể
chịu đựng được người đẹp có những tập quán ấy? Hay là ở một người yêu
kiều như thế thì đó không còn là tính xấu nữa? Hay là anh không thấy? Hay
là anh tha thứ?
ANXEXTƠ:
Không. Mối tình tôi đối với người thiếu phụ goá ấy không làm
cho tôi mờ mắt, đến nỗi không thấy những tính xấu của cô ấy đâu. Dù cô ấy
có làm tôi say đắm thế nào chăng nữa, tôi vẫn là người đầu tiên để nhận
thấy cũng như để lên án những tính hư tật xấu của cô ấy. Nhưng biết thế, dù
tôi có làm gì chăng nữa, tôi cũng xin thú thật chỗ yếu của tôi: cô ấy có tài
làm tôi ưa thích. Thấy tính xấu thì thấy đấy, trách thì trách đấy, nhưng
không làm sao được, mặc dầu có giận, nhưng vẫn cứ yêu. Vẻ kiều diễm của
cô ấy dũng mãnh nhất, và chắc chắn là tìnhmyêu nồng nhiệt của tôi sẽ gột
rửa được những thói hư của thời đại trong tâm hồn cô ta.
PHILANH:
Được như thế thì công của anh không phải là nhỏ. Anh có tin
rằng anh được cô ấy yêu không?
ANXEXTƠ:
À, có chứ! Nếu tôi không tin thì tôi đã chả yêu.
PHILANH:
Nhưng nếu cô ấy đã tỏ ra là yêu anh thì tại sao anh vẫn cứ phiền
não vì những người tình địch của anh?
