Lúc tạm ngừng, người chỉ huy cuộc diễn tới trò chuyện một lát với
Thầy Seurel. Giá có dịp nói chuyện với cô đào Talma hay kép hát Léonard
nổi danh, Thầy Seurel cũng không thấy đắc ý bằng. Còn chúng tôi thì mải
mê chăm chú nghe những lời anh nói về vết thương: đã lành lại rồi; về
buổi diễn: đã được sửa soạn trong những ngày mùa đông dài dặc; về ngày
khởi hành của anh: chắc không thể trước cuối tháng vì họ tính từ nay cho
đến đó còn trình diễn nhiều buổi với nhiều trò mới lạ nữa.
Buổi diễn kết thúc bằng một màn kịch câm dài.
Sắp hết đoạn tạm nghỉ, anh bạn của chúng tôi cáo lui. Muốn trở về chỗ
cửa xe, anh phải đi ngang một bọn đang đứng tràn ra ngoài sân diễn, giữa
đám thấy có Jasmin Delouche. Các bà các cô đều tránh sang một bên
nhường chỗ. Bộ áo đen, dáng người bị thương, kỳ dị và can đảm của chàng
khiến cho họ thấy si mê. Còn Jasmin, hình như gã mới đi đâu về, đang nói
nhỏ với bà Pignot ra vẻ hăng hái lắm. Xem ra gã ưa thích sợi dây buộc cổ,
và cái quần ống chân voi làm cho gã trông bảnh bao hẳn. Dáng điệu vừa
hợm hĩnh vừa lúng túng, gã đứng đó, móc hai ngón tay vào ve áo. Khi
chàng Bohemian đi ngang qua gã, với vẻ bực tức, gã nói lớn với bà Pignot
một câu gì tôi không nghe rõ, nhưng chắc chắn là một câu chửi, một lời
khiêu khích ám chỉ anh bạn chúng tôi. Có lẽ đó là một lời đe dọa nặng nề
và bất ngờ nên chàng trai không thể không quay lại ngó gã kia. Gã này
muốn khỏi lúng túng nên cười gằn và lấy khuỷu tay hích vào hai người
ngồi bên như để kéo họ về phe với mình. Việc đó xảy ra trong vòng có mấy
giây. Hình như chỉ mình tôi ở hàng ghế này là để ý thấy mà thôi.
Người chỉ huy buổi diễn quay vào với đồng bạn ở phía sau tấm màn
che kín cửa nhà xe lưu động. Ai nấy về chỗ của mình trên các tầng ghế. Tin
rằng phần thứ hai của buổi diễn sắp bắt đầu ngay đó nên mọi người đều im
lặng. Trong khi ấy, ở sau tấm màn, lúc những tiếng nói chuyện xì xào bên
ngoài bắt đầu ngớt thì bỗng có tiếng cãi cọ nổi lên. Chúng tôi không nghe
được lời gì, nhưng nhận ra giọng nói của chàng thanh niên và gã Ganache
cao lớn. Giọng Ganache mang âm điệu biện bác; còn giọng kia thì mắng
mỏ, vẻ vừa giận dữ vừa buồn nản. Giọng đó nói:
“Đồ khốn kiếp! Tại sao không cho ta biết trước...”
