Những con bò ăn cỏ thấp thoáng sau đám lau sậy ngoài đồng. Hai tay
nắm càng xe, tôi đứng yên quan sát cái nơi đang sắp được mang tới một tin
quan trọng. Các căn nhà xếp thành hàng dài dọc theo mương chạy quanh
con phố; mỗi căn đều có một nhịp cầu nhỏ bằng gỗ bắc từ mặt đường tới
cửa ra vào. Tất cả trông giống như những chiếc thuyền đã được hạ buồm và
cột lại trong buổi chiều yên tĩnh. Đó là giờ mà trong các căn bếp đã có lửa
nhóm trên lò.
Khi ấy, mối lo âu và niềm tiếc hận thầm kín rằng việc tôi tới đây sẽ
làm xáo trộn bao nhiêu bình lặng của Meaulnes khiến cho mọi can đảm
trong tôi như dường mất hết. Thêm vào nhiều hơn cho sự hèn yếu bất ngờ
đó, tôi chợt nhớ ra bà Moinel, một trong các bà mợ của tôi cũng có một
ngôi nhà trông ra công viên nhỏ tại La Ferté-d’Angillon.
Các con của mợ đều mất sớm, tôi có biết rõ người con nhỏ nhất tên
Ernest hồi đó là một cậu trai đã lớn sắp sửa đi dạy học. Ông cậu Moinel là
một viên lục sự già cũng chết theo con ít lâu sau đó. Bà mợ tôi sống một
mình trong căn nhà nhỏ lạ kiểu, thảm dưới đất gồm toàn những mẩu vải
nhiều màu ghép lại, trên các mặt bàn bày những mèo hay gà trống gà mái
làm bằng giấy, còn trên tường treo đầy những văn bằng cũ, các bức ảnh
người đã chết và những khung ảnh trái tim nhỏ kết bằng tóc của người đã
khuất. Bao trùm quanh bằng những thương tiếc và tang tóc như vậy, bà mợ
tôi lại là hiện thân của sự kỳ dị và vui tính.
Tìm ra nhà bà mợ nơi khu công viên nhỏ, tôi nhìn qua cánh cửa hé
mở, cất tiếng gọi to. Tức thì từ sâu trong ba căn phòng nối dài có tiếng bà
vang lên:
“Cái gì thế hả trời?”
Bà đánh đổ bình café trên bếp - vào giờ đó sao lại pha café nhỉ? - rồi
bà xuất hiện... Hơi ưỡn người về đằng sau, mang trên đầu một thứ vừa là
mũ đội mưa vừa là áo khoác, để lộ vầng trán rộng nhăn nheo trông giống
như một phụ nữ Mông Cổ hay một bà người Hottentote, bà cười từng tiếng
ngắn, nhô ra cả hàm răng rất xinh.
Trong khi tôi hôn bà, bà vội vã, vụng về nắm lấy tay tôi sau lưng. Với
một vẻ bí mật hết sức vô ích, vì chúng tôi chỉ có hai người, bà nhét vào tay
