Mẹ tôi, mà tôi vẫn gọi là Millie, là người có phương pháp dọn dẹp nhà
cửa hay nhất tôi từng thấy, ngay bấy giờ đi vào từng phòng của căn nhà đầy
rơm rác bụi bặm. Tức thì bà nhận ra với sự đau lòng giống như trong những
lần “dời đổi” khác rằng, những đồ đạc của chúng tôi không bao giờ có thể
sắp xếp được như ý muốn trong một ngôi nhà có lối xây cất tồi như thế. Bà
bèn đi ra tỏ bày với tôi nỗi muộn phiền buồn bực của mình. Vừa nói, bà
vừa dùng chiếc khăn tay lau nhẹ lên khuôn mặt lấm lem vì chuyến đi của
tôi; xong, mẹ lại bước hẳn vào bên trong đếm kỹ từng lỗ thủng trên tường
phải cần được bịt kín. Đội trên đầu một chiếc nón rơm rộng vành có dải
cột, tôi ngồi lại trên lớp đá sỏi của cái sân xa lạ đợi chờ mẹ; tò mò đảo mắt
nhìn kỹ mọi chi tiết chung quanh cái giếng nước và bên dưới nhà kho.
Ngày hôm nay, ít ra tôi vẫn hình dung được về cái buổi hôm chúng tôi
chuyển đến đấy. Và cứ mỗi lần muốn tìm lại kỷ niệm xa xăm của buổi
chiều đầu tiên đứng đợi trong cái sân ở Sainte-Agathe là tôi lại có thể hồi
tưởng được những lần đợi chờ khác: Hai bàn tay đặt lên thanh cửa cổng,
với một chút âu lo rằng tôi rình xem có ai đó đang đi tới trên con đường
lớn không... Cũng như, nếu nhớ đến cái đêm đầu tiên phải đi vào căn gác
thượng nằm giữa kho thóc nơi lầu một, thì tôi lại hồi tưởng được tất cả
những đêm khác đã không phải chỉ ở riêng một mình trên ấy. Một cái bóng
lớn chập chờn nhưng thân thiết, in dài, đảo qua đảo lại trên các bức vách.
Tất cả mọi cảnh trí êm đềm lặng lẽ - trường học, cánh đồng của cha Martin
với ba cây bồ đào, khu vườn mà mỗi ngày vào lúc bốn giờ chiều thường bị
các người phụ nữ chiếm dụng - đã bị biến hóa mãi mãi một cách sôi động
trong ký ức tôi bởi sự hiện diện của con người có khả năng khuấy đảo cả
thời niên thiếu của chúng tôi. Ngay cả khi người ấy rời đi, chúng tôi đã
không bao giờ còn yên bình được nữa.
Lúc anh Meaulnes đến thì gia đình tôi đã sống ở xứ này được mười
năm. Khi ấy tôi vừa được mười lăm tuổi. Đó là một buổi sáng Chủ nhật
lạnh trời của tháng Mười Một, ngày đầu thu làm cho ta nghĩ tới mùa đông.
Suốt buổi hôm ấy, Millie đợi chờ một chuyến xe từ Nhà Ga sẽ mang tới cho
mẹ chiếc mũ đội trong thời tiết xấu thế này. Buổi sáng, mẹ để lỡ buổi lễ
Misa. Và cho đến phần thuyết giảng, ngồi trong ban hợp xướng với các bạn
