phục; nếu như nó bị “giết” ngay từ trong đầu người thì làm sao
đất nước ta biết nhiều cái tốt đáng làm? Có phải ở PMU 18 không
ai biết những việc Bùi Tiến Dũng làm, nhưng nói ra chắc là chết,
mấy ai dám nói? Xã hội nào cũng có những kẻ cơ hội, nhưng thật
nguy hiểm nếu những kẻ cơ hội được xã hội dung dưỡng.
Tôi xin lỗi những người thẳng thắn, nhưng xã hội ta lắm khi làm
cho con người nhút nhát, nhiều khi e ngại những thứ vô lý. Như ba
tôi là đại tá về hưu, thương binh chiến tranh chống Mỹ, vào sinh
ra tử không sợ, nhưng nay có việc phải ra ủy ban phường, công an
phường là sợ. Sợ vì ở không ít nơi như thế người ta không vì dân,
thậm chí người ta hành dân, ông ngại tiếp xúc để rồi cảm thấy bị
tổn thương, lòng tin vào thể chế bị sứt mẻ, thấy buồn rồi bỏ ăn
ốm người. Ba tôi đã về hưu, chứ những người đang làm việc thì
chắc chắn có nhiều cái để mà sợ hơn.
Về đạo đức xã hội, chúng ta nghĩ gì khi đọc trên báo chí về việc
một số người dân từ năm này qua năm khác rải đinh ra đường cao
tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ để có cơ hội vá xăm xe máy lấy 10.000
đồng? Về việc tranh chấp nhau một cái ve chai mà trẻ nhỏ rút dao
đâm nhau chết (dao luôn để sẵn trong người)? Về việc người trong
gia đình tranh chấp nhau vài chục xăng-ti-mét đất hàng rào mà gia
đình tan nát? Ngay cả vào những năm tháng nghèo khó nhất trong
chiến tranh và sau chiến tranh, ở nước ta hiếm có những chuyện
buồn như thế.
Tôi đã có dịp đi hơn 50 nước trên thế giới, tôi sợ nhất ở Việt
Nam là cái hàng rào. Hàng rào kiên cố, cắm đầy mảnh chai và
những mũi sắt nhọn hoắt (đôi khi còn có cả dây thép gai) giữa hai
căn nhà, giữa hai cơ quan. Ở người ta thì giữa các căn nhà tư chỉ là
hàng cây nhỏ, giữa các cơ quan hay các tòa nhà thư ơng mại liền kề
ít khi có hàng rào mà thường là không gian chung và hành lang đi bộ
nối liền, ta có thể đi suốt cả mấy cây số từ nhà này sang nhà
