Thuyết trường tồn chú trọng các chân lý phổ quát được kiểm
nghiệm qua thời gian, khuyến khích học sinh đọc “Những cuốn
sách vĩ đại” (The Great Books) để phát triển nhận thức các quan điểm
triết học tạo nền tảng cho kiến thức nhân loại. (Mỹ rất chú trọng
việc học sinh đọc những sách kinh điển trong danh mục sách nhà
trường lựa chọn cho từng cấp học, dao động từ một vài trăm đến
một vài nghìn cuốn để giáo viên chọn cho học sinh của mình đọc,
thảo luận nhóm và viết thu hoạch).
Thuyết tiến bộ đòi hỏi nội dung các bài giảng ở trường phải có sự
liên quan đến học sinh để các em mong muốn học. Chương trình
giảng dạy của nhà trường theo triết lý giáo dục này được xây dựng
xoay quanh các trải nghiệm, lợi ích, nhu cầu cá nhân của học sinh và
tạo hứng thú, đam mê học tập.
Thuyết cải tạo xã hội như triết lý giáo dục đòi hỏi sự chú tâm
trực tiếp và kịp thời đến tệ nạn, thói hư tật xấu trong xã hội, đề
cao sự kết hợp học với hành, dựa trên niềm tin rằng giáo dục có
thể và cần phải cải thiện, giải quyết các vấn đề xã hội.
Thuyết hiện sinh xuất phát từ quan điểm về tự do ý thức của
mỗi con người và nhu cầu để mỗi người tự tạo dựng tương lai cho bản
thân. Trong một nhà trường, các học sinh được khuyến khích hiểu và
đề cao tính độc đáo, đơn nhất của bản thân và chịu trách nhiệm về
các hành động của mình.
Thật khó hình dung một nền giáo dục mà thiếu triết lý giáo
dục. Nếu nói là giáo dục Việt Nam chưa có triết lý giáo dục thì điều
này thật khó chấp nhận. Nhưng nếu giáo dục Việt Nam đã có triết
lý giáo dục, thì triết lý đó như thế nào, bao gồm những nội dung
gì?
