định làm gì thì họ sẽ luôn chơi để giành được chiến thắng. Đây là
tâm thế của các hãng đấu giá nổi tiếng Christie’s và Sotheby’s khi
Takashi Hashiyama, chủ tịch Tập đoàn Maspro Denkoh của Nhật
Bản, quyết định đấu giá bộ sưu tập các tác phẩm thuộc trường phái
ấn tượng của mình. Ông này yêu cầu hai hãng đấu giá tự quyết
định với nhau xem ai sẽ phụ trách việc bán bộ sưu tập đắt giá này, và
trong một e-mail gửi họ, ông đã “gợi ý họ vận dụng phương pháp như
trò chơi “kéo-búa-bao”. Hai hãng này phải suy nghĩ vào dịp cuối
tuần để quyết định xem nên làm gì, nhưng họ lại có những cách
tiếp cận vấn đề hoàn toàn khác nhau. Sotheby’s tuyên bố rằng
họ “không để ý lắm tới chuyện này” và ra bao, có lẽ vì hy vọng rằng
Christie’s sẽ ra búa. Tuy nhiên, Christie’s lại thắng khi họ làm theo
lời khuyên tài tình của Flora và Alice, hai cô con gái sinh đôi 11 tuổi
của giám đốc nghệ thuật Nicholas Maclean. Hai cô bé đã khuyên họ
ra kéo, bởi như Alice giải thích: “Ai cũng nghĩ các bác sẽ chọn ra búa”.
Có lẽ hai cô bé đã học được điều gì đó trong một tập phim hoạt
hình The Simpsons (tạm dịch: Chuyện nhà Simpsons), trong đó có
cảnh nhân vật Bart tự nhủ: “Cái búa thật cừ. Chẳng gì đánh bại được
nó cả!”, và dĩ nhiên cô vợ Lisa của Bart đã dự đoán đúng. Trên thực
tế, Sotheby’s chẳng qua chỉ kém may mắn, bởi họ đã chọn chiến
lược khả quan nhất về mặt thống kê. “Kéo” có xu hướng được chọn
ít hơn (29,6% so với mức thống kê dự kiến là 33,3%), nghĩa là ta
nên ra bao nhiều hơn một chút. Nếu gạt đi sự khác biệt nhỏ đó, thì
lựa chọn tốt nhất luôn là hoàn toàn ngẫu nhiên
Phương pháp của Sotheby’s hoàn toàn hợp lý, bởi họ không biết
nhóm Christie’s định làm gì. Nếu biết, chắc chắn họ sẽ chọn được
một chiến lược để đánh bại nó. Nhưng điều này sẽ không còn đúng
nữa nếu có thêm người chơi thứ ba – tôi đã phát hiện ra điều này
khi tôi rủ cháu trai năm tuổi của mình chơi trò này. Mẹ cháu và tôi
chơi minh họa cho cháu xem, thế là thằng bé nghĩ một hồi rồi tự
