Một đêm, Hạ ra khoang sau. Hạ ngồi một lúc thật lâu. Bốn bề
lặng ngắt. Những ngôi sao long lanh nhỏ lã chã những giọt nước
mắt xuống thế gian…” (tr. 162)
Một lần Hội nghị nhà văn trẻ, nghe giới thiệu nhà văn Tô Hoài
lên phát biểu ý kiến, cả hội trường im phăng phắc. Trái với sự chờ
đợi của mọi người, nhà văn lão thành lên diễn đàn chỉ để nói với các
nhà văn trẻ một câu: “… chừng nào chưa phân biệt được “ mồm ” và
“ miệng ” thì đừng có cầm bút… ”. Tôi thiết nghĩ các bạn trẻ háo
hức viết văn nên tìm đọc Chuyện đầm sen Đền Đồng Cổ , đọc
xong mà nhận ra được vốn ngôn từ của mình sao mà nó nghèo nàn,
thảm hại, xô bồ đến thế thì dù có tiến hay thoái cũng là một sự
thức nhận hết sức có ích.
Thăm thẳm bóng người trong tập truyện ngắn này:
Bóng cô Cúc, “một sinh viên người Huế đẹp tuyệt trần” được
nhà văn Tô Hoài trao cho bản thảo cuốn tiểu thuyết Đêm mưa “
một chiều đông rét mướt” năm 1946 và tòa nhà lưu niệm “tiêu điều,
ả
m đạm” của bà Điềm (cô Cúc năm xưa, nay đã trở thành nhà điêu
khắc nổi tiếng Điềm Phùng Thị),... “trong những tủ kính trang
nhã, phủ bụi mấy bức khắc tự họa của nhà điêu khắc”. (Hồi ký
Tiểu thuyết đêm mưa)
Một người đàn bà “cả đời chỉ đi bói chèo ước mong tái hợp” vì
chồng đi “đất đỏ Sài Goòng” mãi không trở về. ( Cô đào Thương)
Bà Tứ dở điên dở dại lúc hấp hối phải gặp được người tình năm
xưa mới yên tâm nhắm mắt. ( Tình buồn)
Có một loạt truyện giúp độc giả hình dung được đầy đủ hơn trí
tưởng tượng kỳ thú và hóm hỉnh của tác giả Dế mèn phiêu lưu ký :
