KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 100

khuân vác đã được trả công đền bù bằng tiền thưởng mà từ trước tới nay họ
chưa từng thấy như thế bao giờ, cho thấy diễn tiến hoà bình trong suốt hành
trình của chúng tôi khắp miền Nam Kỳ đã tạo được một sự thiện cảm tuyệt
hảo đối với dân chúng.
Đoàn vệ quân danh dự chủ lực của triều đình Huế đã được dàn xếp, điều
động đúng với các nghi thức mong muốn, trong suốt hành trình họ luôn
luôn tỏ nét cung kính trân trọng với bản hòa ước đặt trên một cái bục sơn
son (màu đỏ) và mỗi khi đoàn chúng tôi ngừng chân ngơi nghỉ ở các trạm,
bản hòa ước được đặt an vị trên trang thờ ở trong chùa, miếu. Ngoài ra, họ
cũng tiếp tay phụ giúp cho các phu khuân vác khi gặp trở ngại khiến cho
cuộc hành trình của chúng tôi luôn luôn được suông sẻ; các quan triều và
các quan chức địa phương đã chăm lo chu đáo không để thiếu sót một chút
gì.
Phái đoàn chúng tôi tới thủ đô Huế vào ngày 10, giữa một đoàn người hộ
tống đông đảo thuộc đủ mọi thành phần quân binh chủng chủ lực trên suốt
dọc lộ trình, đi đầu là các cai cơ và đội trưởng, và đoàn chúng tôi được các
quan thượng thơ đứng đón rước từ ngoại thành để hướng dẫn đưa chúng tôi
đến trại trú ngụ được xây dựng cạnh bờ hào hoàng thành.
Trong suốt chuỗi ngày lưu trú, đoàn chúng tôi đã được đối xử tương kính
ngang bằng và chúng tôi đã có thể tiến hành ngay việc sắp xếp các thủ tục
cần thiết cho việc ký kết trao đổi hòa ước một cách chính thức cũng như
các nghi thức yết kiến hoàng đế.
Trước khi phái đoàn khởi hành từ Sài Gòn, tất cả đều đã được thiết định
bằng văn bản cùng chung với hai vị khâm sai toàn quyền Lam và Phan-
Tan-Gianh.
Ngày 14, tại Phu Vân Lâu, chúng tôi đã cử hành trọng thể nghi thức trao
gởi hòa ước đã được hoàng thượng Tu-Duc phê chuẩn.
Dịch bệnh tiêu chảy đang hoành hành ở Huuếé đã tạo ra một sự mất mát
nhạy cảm đối với chúng ta: đó là cái chết gần như là đột ngột của quan đại
sứ Lam trước sáng ngày trao đổi hòa ước chuẩn phê vì ông đã kiệt lực trong
thi hành nhiệm vụ sắp xếp bố trí từ đầu chí cuối cuộc lễ nầy.
May thay, cái chết rất đáng tiếc nầy không làm ngăn trở cho các công việc