KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 102

Ngay sau buổi lễ, cuộc đưa tiễn chúng tôi về nơi trú sứ cũng linh đình như
lúc đón tiếp với sự hiện diện của các quan thượng thơ và các quan khâm sai
của nhà vua.
Đức vua cũng có trao gởi đến hoàng đế (Napoléon III) một văn bản viết tay
rất trang trọng và tôn kính cùng đưa lời nhắn gởi nói với bản chức rằng sau
khi chính thức chuẩn phê hoà ước, đức vua nghĩ cần phải có những lời hoàn
toàn do chính tay đức vua viết ra để bản chức đích thân chuyển trình lên
hoàng đế nước Pháp.
Ngày 18, chúng tôi trở lên tàu hơi nước la Grenada đậu trên sông Hương
phía trước hoàng thành Huê để có thể phòng ngừa cho đoàn binh hộ tống
mệt mỏi không bị bệnh dịch tả lây nhiễm và khỏi phải di hành bằng đường
bộ từ thủ đô về vụng cảng Đà Nẵng.
Vì sự yêu cầu như vừa kể trên được chấp thuận nhờ vậy bản chức có thể
khởi hành trở về Sài Gòn vào buổi sáng ngày 19, với hai binh sĩ bị thiệt
mạng, một thuộc đội binh Tây Ban Nha và một thuộc đội binh thủy bộ vì
quá sức mệt mỏi và bị lây nhiễm bệnh dịch tả đang lan tràn khắp nơi, giết
hại rất nhiều nạn nhân trong dân chúng ở Huế.
Tóm lại, kính thưa ngài bộ trưởng, bản hoà ước do hoàng đế chuẩn phê và
phái đoàn của hoàng đế đã được tiếp nhận, đối xử một cách trọng thể chu
đáo tại thủ đô vương quốc An Nam.
Cuộc hành trình ngắn ngủi của phái đoàn chúng ta đã tạo ra một hiệu qua
tốt đối với dân chúng.
Ước muốn có một sứ đoàn sang Paris bệ kiến hoàng đế đã nhiều lần được
biểu lộ một cách chính thức cũng như ước muốn gởi một số người trẻ thuộc
gia đình quyền quý có học vào Sài Gòn cũng như sang nước Pháp để học
văn minh và xây dựng của người Âu châu.
Bản chức xin gởi tới ngài bộ trưởng nguyên văn bản hiệp ước đã được đức
vua Tu-Duc chuẩn phê, một lá thơ tự viết của đức vua gởi đến hoàng đế và
một triệu đồng tiền bồi phí chiến tranh như đã thỏa thuận.
Bởi vì không có đủ thời gian chuẩn bị lễ vật xứng đáng để gởi tặng hoàng
đế cho nên đức vua An Nam đề nghị rằng đức vua sẽ bù đắp lại sự thiếu sót
nầy khi đoàn sứ của đức vua được chấp nhận sang bệ kiến đức hoàng đế