KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 142

nhiều đề mục ca tụng phái đoàn sứ Đại Nam và mô tả lại những buổi tiệc
khoản đãi, những cuộc du ngoạn thăm viếng của phái đoàn quanh vùng Sài
Gòn-Chợ Lớn đang đổi mới. Tờ báo có đoạn viết:
«Le lendemain (20 tháng 3 dl năm 1864) , ils sont allés à Cholon : ils ont
visité les ponts, les travaux considérables entrepris pour la rectification des
quais et des rues de ce vaste quartier.
«Ils étaient tous trois à pied, accompagnés de deux officiers français ; ils
n’avaient pas le moindre parasol (comme insigne de leur dignité), et quand
ils se sont trouvés au soleil, ils ont daigné s’abriter sous un modeste
parapluie ! Une foule nombreuse s’était assemblée autour d’eux et n’a point
paru scandalisée de cette dérogation à l’ancienne étiquette . . . » (BAVH 1-
3/ 1926; trang 76).
(tạm dịch: Ngày hôm sau, phái đoàn vào Chợ Lớn: họ đi xem các cầu
cống, các công trình quy mô chỉnh trang các bến cảng và các đường phố
của khu vực rộng lớn nầy.
Ba vị đại sứ đi bộ với hai quan chức người Pháp hộ tống, họ không có lọng
che (lọng che là một hình thức biểu hiệu uy quyền của họ) và khi đi ngoài
trời họ không ngần ngại trú nắng dưới những cái dù che bình thường đơn
sơ. Một đám đông dân chúng bao quanh phái đoàn nhưng không có ai tỏ
dấu hiệu la chộ vì hình ảnh giảm cấp quyền uy nầy.)
Ngày 24 tháng 3 dl năm 1864, đoàn sứ Phan Thanh Giản đáp tàu Écho trở
về và đến Huế vào ngày 28 tháng 3 dl năm 1864.
2. Hoạt động của lãnh sự Aubaret
Aubaret đến Sài Gòn vào ngày 21 tháng 5 dl năm 1864 nhưng chỉ được tiếp
đón một cách một cách lạnh nhạt do đó ông ta đã vội vàng lên tàu D
Entrecasteaux để đi và tới cảng Thuận An vào ngày 14 tháng 6 dl năm
1864, được Phan Thanh Giản đón tiếp theo nghi lễ ngoại giao và được
hoàng đế Tự Đức tiếp kiến vào ngày 16 tháng 1 dl năm 1864 (theo BAVH
đã dẫn. Tuy nhiên theo tác giả A. Schreiner ghi trong sách Abrégé de l
Histoire d Annam thì Aubaret tới Huế ngày 16 tháng 1 dl năm 1864 và
được hoàng đế Tự Đức tiếp kiến ngày 22 tháng 1 dl năm 1864). Aubaret
được Tự Đức đối đãi rất trân trọng và thân thiện. Sau đó là cuộc bàn thảo