ông Ngô Sĩ Liên dưới triều đại phong kiến vua Lê Thánh Tông phụ trách
việc biên soạn bộ chính sử Đại Việt Sử Ký Toàn Thư và vai trò tổng tài của
ông Phan Thanh Giản trong Quốc sử quán triều Nguyễn phụ trách biên
soạn bộ chính sử Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục. Mà khi nói
tới chính sử tức là lịch sử viết đi viết lại bởi bất cứ một chính quyền đương
thời nào- nhất là các chính quyền ở vùng Á Châu- thì tính cách khách quan,
vô tư rất có thể bị dị nghị vì các người được giao phó viết lại lịch sử thường
thường phải viết theo ý muốn và đường hướng của người lãnh đạo làm chủ
đất nước vào lúc đó.
Lần lược những năm 1956, 1959 và 1960, ông Trần Huy Liệu cho ra đời ba
tập sách "Lịch sử 80 năm chống Pháp" viết lại quá trình đấu tranh của toàn
dân Việt Nam từ khi quân xâm lược Pháp đánh chiếm nước ta đến tháng 8
năm 1945. Có thể nói đây là một bộ chính sử của chính quyền miền Bắc
được viết theo tư duy lý luận Mác-xít và dĩ nhiên là nhằm mục tiêu chống
Pháp và những người miền Nam đã và đang bị lôi kéo dính líu với người
Pháp. Hậu thế có thể đánh giá như thế nào về ba tập sách của ông Liệu? Có
lẽ không nên gọi 3 tập tài liệu của ông Liệu dùng trong chiến dịch tuyên
truyền chống Pháp và "Việt gian tay sai" đang cầm quyền ở miền Nam là
một bộ sử đúng nghĩa chăng?
"Năm 1953, "bỗng nhiên" ông được bổ nhiệm sáng lập Ban Nghiên cứu Sử
- Địa - Văn ở Tân Trào; kéo Cao Xuân Huy, Lê Thước, Đào Duy Anh, Trần
Đức Thảo về làm việc; đào tạo Nguyễn Công Bình, Văn Tạo vào nghề. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
Trần Huy Liệu không phải là người được trang bị vốn học một cách có hệ
thống"
(Trích bài viết: Trần Huy Liệu-từ nhà cách mạng tới nhà Khoa học đăng
trên mạn Internet
www.vnn.vn/tulieu/2003/6/14139/
Có thể đây là biểu hiện của một dư luận trong nước ngạc nhiên và nghi ngờ
về khả năng trí thức chân chính của người sáng lập viên Ban Nghiên cứu
Sử-Địa-Văn.
Bản án năm 1963
