KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 48

chức kháng chiến chống Pháp không còn thế yểm trợ của quân binh triều
đình ở Biên Hòa-Tây Ninh cho nên đa số rút về miền Tây, hợp cùng với các
tổ chức kháng chiến ở đây để bao vây đánh phá các đồn bót của Pháp
chung quanh các vùng phụ cận của tỉnh Mỹ Tho.
Ngày 4 tháng 1 d.l năm 1862, tất cả đồn bót ở những vùng đất phía Tây
thành Mỹ Tho đều bị quân kháng chiến bao vây. Quân kháng chiến của phủ
Cậu chuẩn bị đánh Cái Bè nhưng bị quân Pháp bao vây trên tuyến đường
tiến quân Cái Bè-Cai Lậy. Ngày 6 tháng 2 d.l năm 1862, phủ Cậu bị bắt giải
về Mỹ Tho và bị xử tử treo cổ ngay ngày hôm sau để thị uy các phong trào
kháng chiến và làm vững lòng tin những người Đại Nam địa phương đang
hợp tác với Pháp. Việc xử tử phủ Cậu không có hiệu lực làm giảm bớt
những cuộc nổi dậy của quân kháng chiến nhưng ngược lại, những cuộc
đánh phá của quân kháng chiến càng nhiều hơn và táo bạo hơn. Ngày 10
tháng 2 d.l năm 1862, quân kháng chiến đánh phá đồn Gò Công và cô lập
đồn Gia Thạnh; ngày 11 đánh phá đồn Rạch Gầm. Ngày 22 tháng 2 d.l
1862 đốt cháy đồn Rạch Cà Hôn rồi lại tấn công đồn Rạch Gầm; ngày 28
các đồn của Pháp ở Cái Bè, Cai Lậy, Thuộc Nhiêu, Rạch Gầm đều bị quân
kháng chiến chiếm đóng cùng một lúc và tàu chiến Sham Rock của Pháp
cũng bị phóng hỏa. Kết quả của những cuộc nổi dậy khắp nơi của quân
kháng chiến ở miền Tây khiến cho quân Pháp phải bỏ các đồn bót để rút về
thành Mỹ Tho lo việc phòng thủ cho thành nầy và tăng cường phòng thủ
hai đồn quan yếu Cái Bè và Cần Giuộc.
Trong khi các lực lượng kháng chiến đánh phá các nơi ở miền Tây thì tại
Biên Hòa; Bonard ra lệnh cho các tàu chiến chuyển vận thủy binh, bộ binh,
cùng với quân Y Pha Nho tiến đánh Bà Rịa, dùng ghe nhỏ chuyển quân
theo rạch Gành Hào, tạm dừng quân tại một thôn thuộc làng Long Điền vào
ngày 7 tháng 1 d.l năm 1862. Một đoàn quân tiền thám với hoả lực mạnh
tiến sát đến thành Bà Rịa khoảng 2,000 mét và nổ súng nhưng quân tiền
đồn do táng lý quân vụ Văn Đức Đái chỉ huy đã chống cự thật dũng mãnh
khiến cho quân Pháp phải tạm thời rút lui quay trở lại Long Điền để chờ
qua đêm. Trong đêm, sau khi tàn sát một số phạm nhân đạo Gia tô bị giam
nhốt trong thành, phó đề đốc chưởng vệ Lê Quang Tiến bỏ thành Bà Rịa rút