KHẢO LUẬN VỀ ÔNG PHAN THANH GIẢN - Trang 55

châm chước lần lần và cũng là để 2 viên quan đó có dịp chuộc lại lỗi lầm đã
nhượng đất và chịu trả quá nhiều tiền bồi thường; đề nghị bắt tội họ vì
không chu toàn trách nhiệm được giao phó từ trước. Tự Đức cho rằng nếu
bắt tội Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp thì không thể tìm được người
khác có khả năng như họ để nhận lãnh trách nhiệm hoà nghị và do đó giao
cho Phan Thanh Giản lãnh tổng đốc Vĩnh Long, Phan Duy Thiếp (Hiệp)
lãnh chức tuần phủ Thuận- Khánh nhưng 2 người vẫn phải tiếp tục trách vụ
đàm phán với người Pháp để chuộc tội.
*
"Sự thế khó làm, trẫm đã biết hết rồi.", Tự Đức và nhóm quan đại thần thủ
cựu chậm tiến lơ láo nơi triều đình Huế đã biết rõ tình thế không thể cứu
vảng được nữa vậy mà vẫn tiếp tục u mê đeo đuổi ý đồ vừa ném đá dấu tay
vừa đàm phán hòa bình với quân xâm lược. Quân xâm lược đã thấy rõ được
thực lực tồi tệ, chết nhát của quân đội triều đình nhà Nguyễn, họ chiếm lấy
thành quách của nước Đại Nam như lấy đồ vật từ trong túi áo, gót chân
xâm lược của họ như đi vào chỗ không người, vậy thì cần gì họ phải
thương thuyết và nhượng bộ. Việc triều đình Huế bao che và yểm trợ cho
nhóm dân quân kháng chiến làm sao có thể qua mắt được quân xâm lược
khi mà họ có những người dân bản xứ bị chính quyền Đại Nam bách hại vì
vấn đề đạo giáo theo về phía họ để báo cáo, chỉ điểm, cung cấp tin tức
những hoạt động ngấm ngầm của nhóm quân kháng chiến được triều đình
Huế yểm trợ và bao che. Quân xâm lược cũng biết tương kế tựu kế hoãn
binh của triều đình Huế để dưỡng binh và chờ đợi tăng viện để thực hiện
thêm những bước tiến quân về các vùng đất mới của Đại Nam. Họ có thiệt
hại về nhân mạng trong các trận chiến vừa qua, họ có bị khốn đốn bệnh
hoạn do thời khí gây ra nhưng với số lực lượng hiện tại của họ cũng dư sức
cầm chưng hoặc đánh bại những nhóm giặc cỏ lẻ tẻ ô hợp, kém trang bị mà
sử sách cũ gọi là dân quân kháng chiến miền Nam nổi dậy chống quân xâm
lược cầm đầu bởi các quan chức địa phương của triều đình Huế bị bại trận
và đang bị quân Pháp truy lùng khắp nơi. Sự hiện hữu của những nhóm
kháng chiến rời rạc, không có sự phối hợp, mà quân xâm lược gọi là "đám
giặc cướp" chính là cái cớ rất hữu lý để quân xâm lược vinh vào đó hầu