có thể đẩy hệ số P/E lên cao trong một thời gian, để giảm xuống nhanh một khi
doanh thu được khôi phục.
Việc làm thế nào phản hồi lại các định giá cao chính xác là phụ thuộc vào sức chịu
đựng rủi ro của từng cá nhân và cũng phụ thuộc vào việc họ giám sát thị trường chặt
chẽ như thế nào. Một người theo dõi thị trường mỗi ngày và sẵn sàng nhận lấy rủi ro
thì có thể đã chuẩn bị tâm lý để tiếp tục đầu tư cổ phiếu và cố gắng lướt theo các đợt
tăng giá. Phong cách đầu tư thuận xu thế (momentum investing) này không làm gì để
đẩy lùi bong bóng và phá sản, nhưng nó có thể có ích cho các cá nhân, chỉ cần họ
bán ra khi thị trường bắt đầu giảm và không bị lôi cuốn quay lại thị trường một lần
nữa quá dễ dàng ở các mức giá thấp hơn chút ít. Tuy nhiên, tôi nghi ngờ: liệu nhiều
người mua vào các cổ phiếu ngành công nghệ trong giai đoạn 1999-2000 hoặc mua
các chứng khoán đang lên trong năm 2007 có thực sự nghĩ rằng họ đang lướt trên
một bong bóng dữ dội hay không. Tôi nghi ngờ rằng đa số bị mắc kẹt do phấn khích.
Nếu họ đã thấy các đợt giảm giá nhẹ là cơ hội mua vào hơn là tiềm năng bắt đầu một
thị trường giá giảm, thì có thể họ sẽ mất tiền một khi thị trường giá giảm thật sự diễn
ra.
Những người chỉ quan tâm chốc lát đến các thị trường và đầu tư dài hạn vào một
quỹ, như quỹ hưu trí, sẽ không đủ khả năng để nhận lấy rủi ro thử lướt trên bong
bóng. Đối với dạng nhà đầu tư này, nếu họ thấy rằng giá cao hay bong bóng đang
phát triển thì chiến lược tốt nhất thường là giảm tỷ lệ cổ phiếu, tăng cường nắm giữ
trái phiếu và/hoặc tiền mặt hoặc bất động sản (tùy thuộc vào sự định giá). Tôi không
đề nghị rằng điều này có nghĩa là bán hết cổ phiếu, ngoại trừ người đó không thể
chịu được bất kỳ rủi ro nào. Điều đó có nghĩa là giảm tỷ lệ cổ phiếu nắm giữ và tăng
cường các tài sản khác. Nếu thị trường chứng khoán sau đó tăng cao hơn thì có nghĩa
là giảm thêm tỷ lệ cổ phiếu đang giữ.
Điều này rất khó thực hiện trong thực tế, trong suốt thời kỳ bong bóng, vì không
chỉ đa số những người khác tích cực mua vào, mà vì họ cũng đánh giá rất phấn khích
về thị trường. Thực tế thời kỳ bong bóng là giai đoạn rất nguy hiểm cho các nhà đầu
tư và cho đến giờ hầu hết mọi người đều nhận biết nó theo hướng ngược lại. Họ tin
rằng giá không thể giảm xuống và một khoản đầu tư mới rất có khả năng làm ra tiền,
thường một cách nhanh chóng.
Trái lại, khi thị trường giảm một cách đáng kể, mọi người có xu hướng tin rằng
chứng khoán hiện nay không còn hi vọng gì, đó là một khoản đầu tư thiệt hại. Thực
tế là đang có một cơ hội, đặc biệt là nếu cổ phiếu bị định giá thấp. Tất nhiên, điều
này sẽ có khả năng xảy ra khi nền kinh tế có vẻ yếu hoặc các yếu tố chính trị đang
