Nhà đất không phải là bong bóng đầu tiên bị vỡ. Trong ba mươi năm qua đã có
hàng loạt bong bóng với các chu kỳ bùng phát - vỡ tung, điều quan tâm hàng đầu của
nhà đầu tư và những nhà làm chính sách. Những bong bóng này có ảnh hưởng vượt
trội so với những dao động nhẹ hơn rất nhiều của giá hàng hoá bình thường. Suốt
một thời gian dài những nhà bình luận và làm chính sách đánh giá thấp nguy cơ sụp
đổ của giá nhà đất. Tuy nhiên cuộc khủng hoảng năm 2008 và ảnh hưởng tàn phá
của nó lên nền kinh tế thế giới đã thay đổi mọi quan niệm.
Tôi quan tâm đến vấn đề bong bóng từ hồi học đại học, về điều này tôi chịu ơn
bốn người thầy: Michael Kuczynski, Hyman Minsky và David Felix, những người
luôn nhấn mạnh đến tính bất ổn của thị trường tài chính; và Larry Meyer, người quan
tâm đến việc lập chính sách một cách khôn ngoan để đối phó với khủng hoảng.
Hyman Minsky đã lại nổi tiếng trong vài năm gần đây do những nghiên cứu hàng
đầu về ổn định tài chính. Người ta nói nhiều về “khoảnh khắc Minsky” (Minsky
moment), thời điểm khi vòng xoắn ốc của nợ vay kết thúc và giá tài sản tuột dốc
thẳng đứng. Điều mà Minsky khám phá ra là nếu do may mắn mà chúng ta được
hưởng lợi từ một giai đoạn tăng trưởng và ổn định tài chính kéo dài, thì những hạt
mầm của sự bất ổn sẽ được gieo nếu tất cả mọi người, từ nhà đầu tư, ngân hàng, đến
các cơ quan quản lý, từ từ chấp nhận những rủi ro lớn hơn.
Trong những năm 1980 khi tôi mới bắt đầu nghề nghiệp kinh tế gia và chiến lược
gia, hầu như không có dấu hiệu nào của bong bóng nhà đất và chứng khoán. Lạm
phát cao do giá tiêu dùng tăng là vấn đề được quan tâm nhiều nhất trên các thị
trường và cả nền kinh tế. Nhưng sau đó thị trường chứng khoán sụp đổ vào năm
1987, tiếp theo là bong bóng nhà đất ở châu Âu, và nhất là bong bóng gia tăng và nổ
tung ở nước Nhật. Khi thị trường chứng khoán Mỹ cất cánh trở lại vào nửa sau của
thập kỷ 1990 và bong bóng ở châu Á vỡ tan, tôi đã quyết định phải viết gì đó về đề
tài này. Và đến lúc tôi hoàn thành cuốn sách “ Bong bóng và cách thoát khỏi chúng ”
năm 2004, thì bong bóng chứng khoán thập niên 1990 đã được thay thế bằng bong
bóng nhà đất.
Năm 2004 tôi đã đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ về bong bóng nhà đất, lập luận
rằng bong bóng ở Mỹ sẽ ngày càng phình to và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng.
Những lập luận này đã được thời gian chứng minh là chính xác. Cuốn sách trước của
tôi cũng dự đoán được hầu hết những sự kiện xảy ra trong năm 2007-2008, bao gồm
cả rủi ro khủng hoảng tài chính và suy thoái nghiêm trọng. Tôi lập luận rằng cần có
những hành động để ngăn ngừa các rủi ro, tuy nhiên người ta đã không làm gì cả.
