KHẢO DỊ
Một dị bản sưu tầm ở Nghệ-an còn có thêm một đoạn mở đầu:
Một chàng đốn củi một hôm ngồi nghỉ ở một gốc cổ thụ, thấy một con chó
đen chạy ra. Biết là con tinh, liền gọi chó lại. Khi hai bên đã quen nhau rồi,
con tinh mới bảo: - "Anh ở đây với tôi, tôi sẽ cho tiền tiêu". - "Tiền lấy ở
đâu?", chàng đốn củi hỏi. - "Đây là nhà tôi, tôi ở đây được vài trăm năm
rồi". - "Sao không làm người lại làm chó?" - "Hóa làm chó để cho dễ ẩn".
Giơ búa lên, chàng hỏi: - "Mày có sợ cái này không?" - "Chỉ sợ cán búa lấy
ở cây vạn tuế mà thôi". - "Tại sao lại sợ cây ấy?". - "Vì đó là cây thiêng, tôi
chỉ sống có vài năm, nó sống muôn năm, nên tôi mới sợ."
Anh chàng bèn về kiếm gốc cây vạn tuế đẽo thành một cái cán búa. Một
hôm lên rừng chặt cây, một con tinh chạy ra van lạy, xin đưa một tặng vật.
Kết cục cũng gần như truyện vừa kể[2].
Một truyện khác do người Phú-thọ kể cũng có kết cấu như truyện trên
nhưng về hình tượng thì có biến dạng chút ít:
Một người nghèo khổ lại đông con, kiếm ăn rất chật vật. Một hôm đói quá,
một mình lên rừng đào khoai mài, bỗng gặp một tiên ông. Nghe hắn giãi
bày nỗi khổ, tiên ông cho một cái hũ có phép mầu nhiệm là muốn bao
nhiêu tiền, chỉ cần nói lên ít tiếng là có ngay. Anh ta đem về nhà và nhờ có
món bảo vật, cha con sống rất đầy đủ.
